Wielkopolska Izba Rolnicza
Wielkopolska Izba Rolnicza

Przyszłość małych gospodarstw rolnych

Parlament Europejski przyjął sprawozdanie wiceprzewodniczącego Komisji Rolnictwa posła Czesława Siekierskiego w sprawie przyszłości małych gospodarstw rolnych. Jest to pierwsze, tak kompleksowe opracowanie dotyczące kwestii gospodarstw rodzinnych w europarlamencie.

Foto

Poseł do Parlamentu Europejskiego (dwóch kadencji 2004-2009 i 2009-2014 PSL),
z-ca Przewodniczącego Komisji Rolnictwa PE

Analiza sytuacji małych gospodarstw w UE zbiegła się w czasie z pracami nad założeniami Wspólnej Polityki Rolnej i stała się o tyle cenna, że znalazła przełożenie w założeniach WPR. Stąd też w ramach reformy WPR zawarto m.in. zwolnienia małych gospodarstw z wymogów tzw. zazielenienia, uproszczenia procedury aplikowania o dopłaty czy ograniczenia uciążliwych kontroli.

Podstawą europejskiego modelu rolnictwa są gospodarstwa rodzinne przekazywane z pokolenia na pokolenie, jest ich około 12 mln. 2/3 gospodarstw w UE ma poniżej 5ha powierzchni. 25 mln osób pracuje w gospodarstwach rodzinnych, wytwarzając roczną produkcje wartą 400 mld euro. Gospodarstwa rodzinne wytwarzają żywność zróżnicowaną i najwyższej jakości, jednocześnie dbając o zachowanie tradycyjnych sposobów produkcji.

W przyjętym sprawozdaniu podkreśla się role małych gospodarstw w ograniczaniu wykluczenia społecznego i ubóstwa na obszarach wiejskich. Są one miejscem zatrudnienia dla milionów osób, stabilizują rynek pracy, ponieważ w czasie kryzysu, gdy przemysł i usługi ograniczają zatrudnienie wiele ludzi wraca do rolnictwa, gdy gospodarka się rozwija sektor małych gospodarstw zasila siłą roboczą inne gałęzie gospodarki. Charakterystyczne dla małych gospodarstw jest produkcja produktów lokalnych i regionalnych oparta o przetwórstwo swoich surowców i sprzedaż ich na rynku lokalnym przez co skróceniu ulega łańcuch dostaw, a rolnik zarabia więcej. Poseł Siekierski wskazał także na inne zalety małych rodzinnych gospodarstw takie jak dbałość o środowisko, kultywowanie rodzimych tradycji i zwyczajów wiejskich, utrzymanie bioróżnorodności i turystyki na terenach wiejskich.

Foto

W sprawozdaniu zwrócono także uwagę na rozbieżność w sytuacji małych gospodarstw w krajach starej i nowej UE. Gospodarstwa starej piętnastki charakteryzują się większym doinwestowaniem, prowadzą w dużej mierze specjalistyczną produkcję połączoną z przetwórstwem i wytwarzaniem produktów regionalnych. Działają grupy producenckie i stowarzyszenia. Dochody w tych gospodarstwach są stabilne. Inaczej sytuacja wygląda w krajach nowej Unii, tutaj drobne gospodarstwa są niedoinwestowane, charakteryzują się przestarzałą formą produkcji, głównie na własne potrzeby, a ich powiązanie z rynkiem jest bardzo małe. Poseł Siekierski wskazał na najistotniejsze kierunki w jakich powinno zmierzać wsparcie dla małych gospodarstw: wzmocnienie pozycji drobnych gospodarstw w łańcuchu żywnościowym i rozwój sprzedaży bezpośredniej na obszarach wiejskich; zwiększenie wysiłków na rzecz poprawy infrastruktury technicznej i społeczno-gospodarczej oraz tworzenia pozarolniczych miejsc pracy na wsi; usprawnienie systemu doradztwa rolniczego oraz zachęcanie rolników do organizowania się w organizacje i grupy producenckie.

Poseł Siekierski podkreśla konieczność wsparcia małych gospodarstw nie tylko w ramach Wspólnej Polityki Rolnej ale także ze środków polityki spójności, poprzez rozwój infrastruktury niezbędnej dla funkcjonowania tych gospodarstw, oraz rozwój przedsiębiorczości i usług rolniczych i pozarolniczych na obszarach wiejskich. Ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego należy finansować działania społeczno-socjalne dotyczące włączenia społecznego, kształcenia, szkoleń, transferu wiedzy. Poseł wskazał także na potrzebę pomocy ze środków krajowym, szczególnie w tych obszarach, gdzie nie narusza to warunków konkurencji na rynku europejskim.

Poseł do Parlamentu Europejskiego Czesław Siekierski był gościem konferencji zorganizowanej przez Wielkopolską Izbę Rolniczą pt. "Założenia Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2014-2020". Konferencja odbyła się 1 lutego podczas Międzynarodowych Targów Poznańskich Polagra Premiery.

Rok 2014 rezolucją Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych ustanowiony został Międzynarodowym Rokiem Rolnictwa Rodzinnego. Ma to na celu zwrócenie uwagi na wartość jaka niesie ze sobą rolnictwo rodzinne oraz rozpoczęcie szerokiej dyskusji o problemach, z jakimi borykają się drobni producenci rolni; dyskusji, która nie tylko wpłynie na wzrost świadomości społecznej w tym zakresie, ale także przyczyni się do wypracowania skutecznych sposobów wsparcia gospodarstw rodzinnych.


Katarzyna Strzyż
Biuro WIR w Ostrowie Wlkp.