Wielkopolska Izba Rolnicza
Wielkopolska Izba Rolnicza

Rozmowa z Zofią Szalczyk Wiceministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi


Foto

Dr inż. Zofia Szalczyk od 12 września 2012 roku pełni funkcję Podsekretarza Stanu - Wiceministra Rolnictwa i Rozwoju wsi. Pod Jej kierunkiem został opracowany projekt Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 - 2020. Wcześniej przez pięć lat pełniła funkcję Zastępcy Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wielkopolskim rolnikom znana jest głównie z dwóch ról: Dyrektora Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Sielinku oraz Dyrektora Wielkopolskiego Oddziału Regionalnego ARiMR. Ma także w swym życiorysie zawodowym społeczną aktywność w samorządzie rolniczym, była członkiem Zarządu Poznańskiej Izby Rolniczej pierwszej kadencji. Jest jednym z najlepszych w naszym kraju ekspertów w sprawach funduszy europejskich.


Najpierw proszę powiedzieć, czy jeszcze w tym roku będą jakieś pieniądze dla wielkopolskich rolników?

W ramach "starego" PROW 2007 - 2013 planujemy dodatkowy nabór wniosków o przyznanie premii dla młodych rolników na rozpoczęcie działalności rolniczej. Tym razem premia ta wynosić będzie 100 tys. zł. Nabór ten będzie uruchomiony najpóźniej w czerwcu b.r. O pomoc będą mogły ubiegać się osoby, które przejęły gospodarstwo rolne na 18 miesięcy przed dniem przyznania pomocy.

Ponadto wnioskujemy do KE o zgodę na przesunięcie dodatkowych środków na modernizację gospodarstw. W Wielkopolskim Oddziale Regionalnym jest jeszcze dużo wniosków na tzw. "białej liście" (liście oczekujących rolników na przyznanie pomocy ze względu na brak środków finansowych) i pracujemy nad tym, aby jak największa liczba rolników mogła otrzymać tę pomoc.

W ubiegłym roku zostały wynegocjowane ogólne warunki finansowania Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2014 - 2020, proszę przypomnieć naszym Czytelnikom jakie to są środki.

Ogólna kwota zaplanowanych wydatków z budżetu UE na lata wynosi 1 080 mld euro , w tym na WPR 420 mld euro. Budżet ogólny UE na WPR został zmniejszony w porównaniu do lat 2007 - 2013 o ok. 44 mld euro, w tym o ok. 30 mld euro na płatności bezpośrednie i o ok. 14 mld euro na rozwój obszarów wiejskich. Na I filar WPR (dopłaty bezpośrednie) zaplanowano 312, 7 mld euro a na II filar WPR (rozwój obszarów wiejskich) ok. 95 mld euro.

Jakie środki na WPR będą dla Polski i jak wyglądamy na tle innych państw członkowskich UE?

Na WPR w Polsce zaplanowano z tego budżetu 32 mld euro, w tym 21,1mld euro na płatności bezpośrednie i 10,9 mld euro na rozwój obszarów wiejskich. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjął decyzję o przesunięciu 25% środków z drugiego filaru na pierwszy filar. Zatem ostatecznie z budżetu UE otrzymamy na płatności bezpośrednie 23,5 mld euro a na rozwój obszarów wiejskich 8,6 mld euro.

Polska jest na piątym miejscu pod względem otrzymanych środków na WPR, w tym na szóstym miejscu pod względem środków na I filar i na pierwszym miejscu na II filar. Największymi beneficjentami środków finansowych UE na WPR są państwa, które mają największy potencjał rolny a więc Francja, Niemcy, Hiszpania, Włochy. Podział środków na płatności bezpośrednie obrazuje poniższy wykres.

Wykres

Pani Minister kieruje pracami na nowym PROW na lata 2014 - 2020. Czy mogłaby Pani uchylić "rąbka" tajemnicy i powiedzieć kilka zdań na ten temat?

Ogólne założenia w zakresie sposobu wydatkowania wszystkich środków finansowych z funduszy europejskich (fundusze polityki spójności i fundusze rolne) określa dokument rządowy o nazwie "Umowa Partnerstwa". Dokument ten wskazuje strategiczne obszary interwencji (wsparcia finansowego) do 2020 roku. Dzięki staraniom naszego Ministerstwa w "Umowie partnerstwa" "Obszary wiejskie, w szczególności o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe". zostały zapisane jako priorytet wsparcia finansowego we wszystkich programach operacyjnych: Zapis ten zobowiązuje wszystkie instytucje (nie tylko Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi), które zarządzają pomocą z funduszy unijnych do zaplanowania wsparcia na obszary wiejskie.

Po ustaleniu wysokości środków europejskich na PROW 2014 - 2020 (8,5 mld euro), Minister podjął decyzję, że nasz program będzie głównie koncentrował się na sprawach poprawy konkurencyjności sektora rolnego. Dokonano też uzgodnienia na szczeblu rządowym, że zagadnienia infrastruktury na obszarach wiejskich powinny być przedmiotem wsparcia z funduszy polityki spójności zgodnie z wyżej wymienionym obszarem interwencji. Zatem rozwój obszarów wiejskich w nowej perspektywie finansowej będzie finansowany z różnych źródeł. W Wielkopolsce głównie z dwóch programów: PROW 2014 - 2020 i Wielkopolskiego Programu Operacyjnego 2014 +.

Pracę nad programem rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014 - 2020 rozpoczęliśmy pod koniec 2012 r. Zależało nam na jak najszybszym uruchomieniu programu. Opracowaliśmy założenia do programu bazując na projektach europejskich przepisów. Sądziliśmy, że te przepisy będą wydane w pierwszej połowie 2013 roku. Jednak jak wiemy zostały one opublikowane dopiero w grudniu ubiegłego roku.

Końcową wersję programu przekazaliśmy do konsultacji publicznych w styczniu 2014 r.

Konsultacje programu były prowadzone głównie w trybie on-line za pośrednictwem formularza elektronicznego udostępnionego na stronach internetowych MRiRW oraz w formie pism kierowanych do MRiRW. Do trzeciej ostatniej wersji programu wpłynęły uwagi od ponad 1300 podmiotów. Praktycznie swoje uwagi do programu zgłosiły wszystkie zainteresowane grupy: rolnicy, izby rolnicze, organizacje branżowe, jednostki samorządu terytorialnego, lokalne grupy działania, przedsiębiorcy, rolnicy, osoby prywatne.

Mogę śmiało stwierdzić, że końcowy dokument programu jest więc dziełem wielu osób, reprezentujących całe środowisko rolnicze.

Prace nad PROW 2014 - 2020 kończą się, dokument programu po przyjęciu przez Radę Ministrów będzie przesłany do KE najpóźniej 10 kwietnia br. Przed nami zacznie się nowy etap negocjacje z KE, który mam nadzieję, że szybko zakończy się i rolnicy będą mogli otrzymywać oczekiwane i tak potrzebne im pieniądze.

Czy mogłaby Pani najkrócej w pigułce przedstawić naszym Czytelnikom PROW 2014 - 2020?

Nowy Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 - 2020 ma budżet 13,5 mld euro, w tym 8,6 mld euro z EFRROW i 4,9 mld euro ze środków krajowych.

Program zawiera 14 działań (instrumentów wsparcia finansowego) a w ramach niektórych z działań znajdują się tzw. poddziałania szczegółowe skierowane do wąskiej grupy beneficjentów. Razem program obejmuje 33 różne instrumenty wsparcia finansowego skierowane do szerokiego kręgu beneficjentów: rolników, przedsiębiorców, samorządów gmin, izb rolniczych, ośrodków doradztwa rolniczego, lokalnych grup działania i innych podmiotów działających na rzecz rozwoju polskiego rolnictwa i wsi.

Najistotniejszą kwestią w nowym programie będzie poprawa konkurencyjności sektora rolnego. Potrzeba ta będzie realizowana między innymi poprzez wsparcie inwestycyjne gospodarstw rolnych, które wskutek pomocy finansowej uzyskają trwałą rentowność. Na rozwój małych gospodarstw, modernizację towarowych gospodarstw rolnych oraz pomoc dla młodych rolników - łącznie zostanie przeznaczone ponad 4 mld euro. Znaczna część środków zostanie skierowana na ONW, rolnictwo ekologiczne i program rolnośrodowiskowo - klimatyczny, razem ponad 4 mld euro. Będzie też pomoc inwestycyjna dla nowych grup beneficjentów np. spółek wodnych, kółek rolniczych.

Podobnie jak w latach ubiegłych będzie finansowana działalność lokalnych grup działania realizujących program LEADER na obszarach wiejskich.

Poniżej przedstawiam Czytelnikom "Siewcy" działania z nowego PROW, których beneficjentami będą tylko rolnicy lub grupy rolników. Działania te przedstawione są wg kolejności ich umieszczenia w dokumencie programu.


Opracowanie: Biuro WIR


PROW 2014 - 2020

Przegląd planowanych instrumentów wsparcia finansowego dla rolników
wg stanu na 31 marca 2014 r. Ostateczne zasady i wielkości przyznawanej pomocy będą ustalone po zatwierdzeniu PROW 2014 -2020 przez Komisję Europejską.

DZIAŁANIE: SYSTEMY JAKOŚCI PRODUKTÓW ROLNYCH I ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH

Poddziałanie: Wsparcie dla nowych uczestników systemów jakości
Pomoc udzielana ze środków poddziałania ma ułatwiać rolnikom prowadzanie produkcji zgodnie z certyfikowanymi systemami jakości, np. systemem rolnictwa ekologicznego. Rolnik, który po raz pierwszy rozpocznie produkcję w takim systemie otrzyma dofinansowanie do dodatkowych kosztów, jakie wiążą się z danym systemem jakości. Pomoc będzie mieć formę refundacji kosztów w wysokości do 2000 euro rocznie dla jednego producenta w okresie 3 lat od przystąpienia do systemu jakości.
Poddziałanie: Wsparcie na przeprowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych
Pomoc udzielana w ramach tego poddziałania ma ułatwić rolnikom zbywanie produktów rolnych o podwyższonej jakości. Pomoc będą mogły otrzymywać podmioty utworzone przez co najmniej dwóch rolników, wytwarzających produkty rolne lub środki spożywcze w ramach systemów jakości, zwane "zespołami promocyjnymi". Pomoc będzie w formie refundacji 70% kosztów kwalifikowanych operacji (bez oznaczenie górnego limitu pomocy).

DZIAŁANIE: INWESTYCJE W ŚRODKI TRWAŁE

Poddziałanie: Pomoc na inwestycje w gospodarstwach rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych)
Wsparcie finansowe będzie udzielane na realizację inwestycji poprawiających ogólne wyniki gospodarstw rolnych prowadzących zarobkową działalność rolniczą. Ocena wyników gospodarstwa będzie mierzona wskaźnikiem wartości dodanej brutto w gospodarstwie (GVA). Gospodarstwo, które otrzyma pomoc powinno osiągnąć w okresie 5 lat od dnia przyznania pomocy wzrost GVA co najmniej o 10 % w stosunku do roku bazowego.
Wsparcie finansowe będzie można otrzymać na inwestycje w zakresie:

  • rozwój produkcji prosiąt,
  • rozwój produkcji mleka krowiego,
  • rozwój produkcji bydła mięsnego,
  • inne inwestycje związane z racjonalizacją technologii produkcji, wprowadzeniem innowacji, zmianą profilu produkcji, zwiększeniem skali produkcji, poprawą jakości produkcji lub zwiększeniem wartości dodanej produktu.

Do otrzymania pomocy uprawnieni będą rolnicy prowadzący gospodarstwa rolne o wielkości ekonomicznej od 6 tys. euro do 50 tys. euro. Od tej zasady przewiduje się wyjątek (dotyczący dolnego progu) inwestycji dotyczących produkcji mleka krowiego. W przypadku takich inwestycji pomoc będzie przyznana jeżeli w gospodarstwie jest co najmniej 15 krów i do dnia złożenia wniosku o płatność ostateczną osiągnięty zostanie próg co najmniej 25 krów. Młodzi rolnicy mogą otrzymać wsparcie dotyczące produkcji mleka krowiego nawet wtedy kiedy na etapie składania wniosków o pomoc nie posiadają krów. W takim przypadku wymagana będzie minimalna wielkość ekonomiczna na poziomie 6 tys. euro i do dnia złożenia wniosku o płatność ostateczną będzie osiągnięty próg co najmniej 25 krów.
Pomoc udzielona jednemu beneficjentowi i na jedno gospodarstwo rolne, nie może przekroczyć:

  • 900 000 zł na inwestycje w obiekty inwentarskie mające na celu rozwój produkcji prosiąt,
  • 500 000 zł na inwestycje w obiekty inwentarskie mające na celu rozwój rozwoju produkcji mleka lub bydła mięsnego,
  • 200 000 zł na pozostałe inwestycje.

Dotacja może wynieść od 30 do 60% kosztów kwalifikowanych inwestycji w przypadku młodych rolników i inwestycji zbiorowych albo do 50% kosztów kwalifikowanych w przypadku inwestycji realizowanych przez pozostałych rolników.

Poddziałanie: Pomoc na inwestycje w przetwórstwo/marketing i rozwój produktów rolnych (Przetwórstwo i marketing produktów rolnych)
W tym podziałaniu będą mogli otrzymać pomoc także rolnicy na inwestycje mające na celu prowadzenia przetwórstwa produktów rolnych wytworzonych we własnym gospodarstwie rolnym. Do wsparcia będą kwalifikować się głównie koszty budowy, modernizacji lub przebudowy budynków produkcyjnych lub magazynowych i budowli stanowiących infrastrukturę przetwórstwa, koszty zakupu maszyn lub urządzeń do przetwarzania, magazynowania lub przygotowania produktów do sprzedaży oraz niektóre koszty ogólne.
Poziom pomocy wynosie maksymalnie 50% kosztów inwestycji kwalifikującej się do wsparcia. Pomoc przyznana jednemu beneficjentowi może wynieść do 3 mln złotych. W przypadku związków grup producentów rolnych lub zrzeszeń organizacji producentów do 15 mln zł. Minimalna wysokość pomocy przyznana na realizację jednej operacji wynosie 100 000 złotych.
W przypadku operacji, realizowanych przez rolników składających wnioski w naborze tematycznym dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, maksymalna kwota pomocy wyniesie 100 tys. zł.

DZIAŁANIE: PRZYWRACANIE POTENCJAŁU PRODUKCJI ROLNEJ ZNISZCZONEGO W WYNIKU KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH I KATASTROF ORAZ WPROWADZANIE ODPOWIEDNICH ŚRODKÓW ZAPOBIEGAWCZYCH

Działanie ma na celu zapobieganie albo odtworzenie zniszczonego majątku produkcyjnego gospodarstwa uszkodzonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych lub katastrof.

Poddziałanie: Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczanie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof.
Pomoc będzie udzielana na inwestycje zapobiegające wystąpieniu szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej powodowanych przez powódź lub deszcz nawalny. Pomoc ma formę refundacji do 80% kosztów zakupu lub leasingu nowych maszyn i wyposażenia oraz niektóre koszty ogólne. Planowana wysokość pomocy do 500 tys. zł. Pomoc będzie kierowana do spółek wodnych działających na podstawie przepisów ustawy Prawo wodne, członkami której w większości są rolnicy, lub związki takich spółek wodnych tworzone i działające na podstawie przepisów ustawy Prawo wodne.

Poddziałanie: Wsparcie inwestycji w odtwarzanie gruntów rolnych i przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof.
Pomoc będzie udzielana rolnikom na inwestycje odtwarzające potencjał produkcji roślinnej lub zwierzęcej zniszczony w wyniku klęsk żywiołowych, w tym chorób zwierząt, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof. Pomoc będzie polegała na refundacji kosztów budowy, odbudowy, remontu lub modernizacji budynków lub budowli, z wyłączeniem budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, do których rolnik będzie obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia obowiązkowego na podstawie obowiązujących przepisów prawa; koszty zakupu lub leasingu nowych maszyn i wyposażenia, koszty odtwarzania zniszczonych lub uszkodzonych sadów, plantacji wieloletnich krzewów owocowych i chmielu, koszty zakupu zwierząt gospodarskich wchodzących w skład stada podstawowego oraz niektóre koszty ogólne.
Planowana wysokość pomocy do 300 tys. zł i do 80 % kosztów kwalifikowanych.

DZIAŁANIE: ROZWÓJ GOSPODARSTW I DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
W ramach działania będzie udzielana pomoc na rozwój działalności rolniczej lub pozarolniczej działalności gospodarczej.

Poddziałanie: Premie dla młodych rolników
Celem wsparcia będzie rozwój towarowych gospodarstw rolnych, w kierunku produkcji żywnościowych produktów rolnych, jak i nieżywnościowych produktów rolnych, a także przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie.
Młody rolnik jest definiowany jako osoba, która nie ukończyła 40 roku życia, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe (wynikające z wykształcenia lub stażu pracy w rolnictwie) i po raz pierwszy rozpoczyna prowadzenie gospodarstwa rolnego jako kierujący gospodarstwem. Pomoc będzie mógł otrzymać także młody rolnik, który w okresie 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy uzupełni kwalifikacje rolnicze.
Gospodarstwo młodego rolnika powinno mieć powierzchnię użytków rolnych równą co najmniej średniej krajowej, a w przypadku gospodarstw położonych w województwie o średniej niższej niż krajowa - równą co najmniej średniej wojewódzkiej oraz nie większą niż 300 ha. Ponadto gospodarstwo rolne powinno mieć wielkość nie mniejszą niż 10 tys. euro i nie większą niż 100 tys. euro.
Pomoc będzie miała formę premii w wysokości do 100 tys. zł wypłacanej w dwóch ratach: pierwsza rata w wysokości 80% kwoty pomocy, druga rata w wysokości 20% kwoty pomocy. Wypłacenie drugiej raty uzależnione będzie od prawidłowej realizacji biznesplanu. Premia powinna być wydatkowana w 100% na cele związane z rozwojem gospodarstwa, zgodnie z założeniami biznesplanu.
Beneficjent będzie zobowiązany do rozpoczęcia prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów w gospodarstwie od dnia rozpoczęcia realizacji biznesplanu, i prowadzenia tej ewidencji co najmniej przez 5 lat od dnia wypłaty drugiej raty pomocy.
Młody rolnik powinien osiągnąć wzrost wartości dodanej brutto (GVA) z gospodarstwa o przynajmniej 20%. Jeżeli biznesplan zostanie zrealizowana prawidłowo, w tym w zakresie rzeczowym, a warunek wzrostu GVA w gospodarstwie nie zostanie osiągnięty ze względu na czynniki zewnętrzne, których negatywnego wpływu na GVA gospodarstwa młody rolnik nie miał możliwości złagodzić, pomoc nie będzie podlegała zwrotowi.
Młody rolnik będzie zobowiązany do ubezpieczenia społecznego rolników na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników jako rolnik z mocy ustawy i w pełnym zakresie przez okres co najmniej 1 roku od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.

Poddziałanie: Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej.
Pomoc ma na celu umożliwienie rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej członkom rodzin rolniczych z gospodarstw, których wielkość ekonomiczna nie przekracza 15 tys. euro.. W wyniku udzielonej pomocy powinno powstać jedno nowe miejsce pracy (samo zatrudnienie). Miejscem prowadzenia działalności gospodarczej powinien być teren wiejski ( w miejscowości, należącej do gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców. Po otrzymaniu pomocy beneficjent nie będzie podlegał ubezpieczeniu na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Pomoc będzie wypłacana w dwóch ratach: pierwsza rata w wysokości 80% kwoty pomocy, druga rata w wysokości 20% kwoty pomocy. Wypłacenie drugiej raty uzależnione będzie od prawidłowej realizacji biznesplanu.
Premia powinna być wydatkowana zgodnie z założeniami biznesplanu, w szczególności na: budowę lub modernizację obiektów budowlanych; zakup, w tym również instalację, nowych maszyn, urządzeń, w tym sprzętu komputerowego i oprogramowania oraz na koszty ogólne.
Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej będzie wynosić do 100 tys. zł.

Poddziałanie: Restrukturyzacja małych gospodarstw.
Pomoc będzie przyznawana na restrukturyzację małego gospodarstwa w kierunku zwiększenia wytwarzania produktów rolnych, a także przygotowania ich do sprzedaży bezpośredniej lub przetwórstwa produktów rolnych pochodzących głównie z gospodarstwa. Beneficjentem poddziałania będzie rolnik będący osobą fizyczną ubezpieczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako rolnik, prowadzącą wyłącznie działalność rolniczą. Małe gospodarstwo definiowane jest jako gospodarstwo rolne o wielkości ekonomicznej mniejszej niż 6 tys. euro.
Pomoc będzie wypłacana w dwóch ratach: pierwsza rata w wysokości 80% kwoty pomocy, druga rata w wysokości 20% kwoty pomocy. Wypłacenie drugiej raty uzależnione będzie od prawidłowej realizacji biznesplanu. Premia ta może być wydatkowana tylko na cele określone w biznesplanie. Środki te mogą być przeznaczone w szczególności na: budowę lub modernizację budynków lub budowli; zakup nowych maszyn, urządzeń; zakładanie sadów lub plantacji wieloletnich krzewów owocowych, owocujących efektywnie co najmniej przez 5 lat; zakup gruntów rolnych; zakup zwierząt.
W wyniku realizacji biznesplanu powinien nastąpić wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa do poziomu co najmniej 6 tys. euro, przy czym wzrost ten musi wynieść co najmniej 20% wartości wyjściowej. Osiągnięta w wyniku realizacji biznesplanu wielkość ekonomiczna gospodarstwa nie może ulec zmniejszeniu do upływu 5 lat od dnia wypłaty II raty premii.
Premia może wynieść do 60 000 zł zgodnie z założeniami biznesplanu.
Beneficjent będzie zobowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów w gospodarstwie co najmniej przez 5 lat od dnia wypłaty drugiej raty pomocy.

Poddziałanie: Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa.
Pomoc będzie przyznawana rolnikom, właścicielom małych gospodarstw rolnych, którzy przekażą gospodarstwo (np. sprzedadzą grunty rolne) innemu rolnikowi. W tym przypadku (inaczej niż w poddziałaniu restrukturyzacja małych gospodarstw) "małym rolnikiem" będzie ten rolnik, który otrzymuje płatności bezpośrednie w wysokości do około 1250 euro na rok.
Pomoc może być przyznana rolnikowi, który w roku poprzedzającym złożenie wniosku o przyznanie pomocy kwalifikował się do uczestniczenia w systemie płatności bezpośrednich dla małych gospodarstw.
Rolnik otrzyma jednorazowo 120 % rocznej wysokości płatności bezpośrednich za rok, w którym trwale przekazał swoje gospodarstwo i lata następne, do roku 2020 włącznie.

DZIAŁANIE: INWESTYCJE W ROZWÓJ OBSZARÓW LEŚNYCH I POPRAWĘ ŻYWOTNOŚCI LASÓW.

Poddziałanie: Zalesianie i tworzenie terenów zalesionych.
Pomoc na zalesienie i tworzenie terenów zalesionych będzie przyznawana do gruntów (od 0,1 do 20 ha), dla których opracowany będzie plan zalesienia. Będzie to płatność ryczałtowa na hektar.
Planowana wielkość wsparcia w tym poddziałaniu przedstawiają się następująco:

  • zalesianie w warunkach korzystnych 6 553 zł/ha (gatunki iglaste); 7158 zł/ha (gatunki liściaste);
  • zalesianie w warunkach o nachyleniu pow. 12°. korzystnych 7146 zł/ha (gatunki iglaste); 7624zł/ha (gatunki liściaste);
  • zalesianie na gruntach erozyjnych 5012 zł/ha (gatunki iglaste); 5470 zł/ha (gatunki liściaste);
  • zalesianie sadzonkami z zakrytym systemem korzeniowym 6934 zł/ha (gatunki iglaste); 4984 zł/ha (gatunki liściaste);
  • zalesianie sadzonkami z zakrytym systemem korzeniowym na gruntach o nachyleniu powyżej 12° - 7385 zł/ha (gatunki iglaste); 5366 zł/ha (gatunki liściaste);;
  • premia pielęgnacyjna na gruntach w warunkach korzystnych - 1075 zł/ha;
  • premia pielęgnacyjna na gruntach o nachyleniu powyżej 12° - 1237 zł/ha;
  • premia pielęgnacyjna na gruntach erozyjnych - 1358 zł/ha;
  • premia pielęgnacyjna na gruntach erozyjnych o nachyleniu powyżej 12° - 1628 zł/ha;
  • premia pielęgnacyjna na gruntach innych niż rolne z wykorzystaniem sukcesji naturalnej - 794 zł/ha;
  • premia pielęgnacyjna na gruntach innych niż rolne o nachyleniu powyżej 12° z wykorzystaniem sukcesji naturalnej - 968 zł/ha;
  • premia zalesieniowa - 1215 zł/ha.

DZIAŁANIE ROLNOŚRODOWISKOWO-KLIMATYCZNE

Działanie to ma na celu zachęcanie rolników do zrównoważonego gospodarowania nawozami, działań zapobiegających erozji gleb i przyczyniających się do ochrony gleb i wód, zachowania i ochrony cennych siedlisk przyrodniczych i zagrożonych gatunków roślin i zwierząt, ochrony zagrożonych zasobów genetycznych roślin uprawnych i zwierząt gospodarskich, a także ochronę różnorodności krajobrazu.

Poddziałanie: Płatności w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowo-klimatycznych
Wsparcie udzielane będzie na następujące pakiety rolnośrodowiskowo-klimatyczne:

  • rolnictwo zrównoważone;
  • ochrona gleb i wód;
  • zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych;
  • cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000;
  • cenne siedliska poza obszarami Natura 2000.

Pakiet: rolnictwo zrównoważone
Celem pakietu będzie promowanie zrównoważonego systemu gospodarowania na gruntach ornych oraz zapobieganie ubytkowi substancji organicznej w glebie.
Płatność planowana jest w wysokości 400 zł/ha. Planuje się wprowadzić degresywność stawek płatności.

Pakiet: ochrona gleb i wód
Celem pakietu będzie ochrona gleb na gruntach ornych przed erozją wodną i wietrzną, przeciwdziałanie utracie substancji organicznej w glebie, ochrona wód przed zanieczyszczeniami.
Płatność planowana jest w wysokości: 543 zł/ha (międzyplony) i 450 zł/ha (pasy ochronne na stokach o nachyleniu powyżej 20%). Planuje się wprowadzić degresywność stawek płatności.

Pakiet: zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych
Celem pakietu będzie ochrona sadów odmian drzew owocowych, środowiska życia wielu organizmów, tradycyjnego sposobu uprawy i charakterystycznego elementu krajobrazu wiejskiego.
Płatność jest planowana w wysokości 1964 zł/ha. Planuje się wprowadzić degresywność stawek płatności.

Pakiet: cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000
Płatność będzie przyznawana do trwałych użytków zielonych na obszarach Natura 2000. Planowana stawka płatności za ekstensywne użytkowanie obszarów szczególnie chronionych będzie zróżnicowana w zależności np. od chronionych gatunków roślin lub ptaków. Planuje się wprowadzić degresywność stawek płatności.

Pakiet: Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000
Celem pakietu będzie zachęcanie do utrzymania bądź przywrócenia właściwego stanu lub zapobiegania pogarszaniu się stanu cennych siedlisk przyrodniczych, określonych według typów siedlisk klasyfikacji dyrektywy siedliskowej oraz innych cennych przyrodniczo siedlisk występujących na łąkach i pastwiskach poza obszarami Natura 2000, poprzez stosowanie tradycyjnych i ekstensywnych sposobów użytkowania poszczególnych siedlisk.
Planowana stawka płatności uzależniona będzie od typu siedliska: zmiennowilgotne łąki trzęślicowe: 1277 zł/ha, zalewowe łąki selernicowe i słonorośla: 1209 zł/ha, murawy: 1300 zł/ha, półnaturalne łąki wilgotne: 874 zł/ha, półnaturalne łąki świeże-:1072 zł/ha, torfowiska: 600 zł/ha (wymogi obowiązkowe) lub 1206 zł/ha (wymogi obowiązkowe i uzupełniające).
Planuje się wprowadzić degresywność stawek płatności.

Poddziałanie: Wsparcie ochrony i zrównoważonego użytkowania oraz rozwoju zasobów genetycznych w rolnictwie

Pakiet: zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie
Celem pakietu będzie zachowanie istniejących zasobów genowych roślin uprawnych. Płatność będzie przyznawana tylko do gruntów ornych. Planowane stawki płatności: 750 zł/ha (w przypadku uprawy), 1000 zł/ha (w przypadku wytwarzania nasion/materiału siewnego).
Planuje się wprowadzić degresywność stawek płatności.

Pakiet: zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie
Pakiet ma na celu ochronę szczególnie cennych ras wybranych gatunków zwierząt gospodarskich (bydła, koni, owiec, świń i kóz), w przypadku których niska lub malejąca liczebność zwierząt hodowlanych stwarza zagrożenie ich wyginięcia.
Zwierzęta, które mogą wziąć udział w programie są wybierane spośród zwierząt objętych oceną wartości użytkowej i wpisanych do ksiąg hodowlanych danej rasy. Wsparcie w ramach pakietu planuje się w wysokości: bydło - 1600 zł/szt., konie - 1550 zł/szt. (klacze zimnokrwiste w typie sztumskim i sokólskim) i 1900 zł/szt (pozostałe rasy), owce - 360 zł/szt., świnie - 1140 zł/szt., kozy - 580 zł/szt.)

DZIAŁANIE: ROLNICTWO EKOLOGICZNE
Celem działania będzie wspieranie dobrowolnych zobowiązań rolników, którzy podejmują się utrzymać lub przejść na praktyki i metody rolnictwa ekologicznego określone w rozporządzeniu Rady (WE) nr 834/2007. Do płatności w ramach pakietów są uprawnione gospodarstwa posiadające ważny certyfikat wydany przez upoważnioną jednostkę certyfikującą, zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym.

Poddziałanie: Płatności w okresie konwersji na rolnictwo ekologiczne
Wsparcie udzielane będzie na następujące pakiety:

  1. uprawy rolnicze w okresie konwersji.
  2. uprawy warzywne w okresie konwersji.
  3. uprawy zielarskie w okresie konwersji.
  4. uprawy sadownicze w okresie konwersji.
  5. uprawy paszowe na gruntach ornych w okresie konwersji.
  6. trwałe użytki zielone w okresie konwersji.

Pakiety obejmują gospodarstwa w okresie przestawiania się na produkcję metodami ekologicznymi. Płatność będzie przyznawana do powierzchni, na której są uprawiane gatunki roślin określone na poziomie rozporządzenia krajowego.
Stawki płatności: pakiet 1 - 998 zł/ha, pakiet 2. - 1557 zł/ha, pakiet 3. - 1325 zł/ha, pakiet 4. - 1882 zł/ha (podstawowe uprawy sadownicze) oraz 790 zł/ha (ekstensywne uprawy sadownicze), pakiet 5. - 830 zł/ha oraz pakiet 6. - 428 zł/ha.
Planuje się wprowadzić degresywność stawek płatności.

Poddziałanie: Płatności w celu utrzymania rolnictwa ekologicznego
Wsparcie udzielane będzie na następujące pakiety:

  1. uprawy rolnicze;
  2. uprawy warzywne;
  3. uprawy zielarskie;
  4. uprawy sadownicze;
  5. uprawy paszowe na gruntach ornych;
  6. trwałe użytki zielone.

Pakiety te obejmują gospodarstwa ekologiczne po okresie konwersji.
Planowane stawki płatności: pakiet 7. - 834 zł/ha, pakiet 8. - 1310 zł/ha, pakiet 9. - 1325 zł/ha, pakiet 10. - 1501 zł/ha (podstawowe uprawy sadownicze) i 660 zł/ha (ekstensywne uprawy sadownicze), pakiet 11. - 617 zł/ha, pakiet 12. - 428 zł/ha.
Planuje się wprowadzić degresywność stawek.

DZIAŁANIE: PŁATNOŚCI DLA OBSZARÓW Z OGRANICZENIAMI NATURALNYMI LUB INNYMI SZCZEGÓLNYMI OGRANICZENIAMI (ONW)

Wsparcie w ramach tego działania udzielane będzie w celu zrekompensowania rolnikom wszystkich, lub części dodatkowych kosztów oraz utraconych dochodów związanych z ograniczeniami dla produkcji rolnej na danym obszarze ONW.
Stawki płatności będą zróżnicowane w zależności od typu obszaru ONW i wynikających z tego ograniczeń dla produkcji rolnej na danym obszarze.
Planowane stawki płatności na rok dla poszczególnych typów ONW:

  • ONW górskie - 450 zł/ha;
  • ONW nizinne I strefa 179 zł/ha;
  • ONW nizinne II strefa i ONW specyficzne 264 zł/ ha.

Wykaz działań i poddziałań PROW 2014 - 2020

  1. DZIAŁANIE: TRANSFER WIEDZY I INNOWACJI
    1. poddziałanie szkolenia zawodowe i nabywanie umiejętności;
    2. poddziałanie demonstracje i działania informacyjne.
  1. DZIAŁANIE: USŁUGI DORADCZE, USŁUGI Z ZAKRESU ZARZĄDZANIA GOSPODARSTWEM ROLNYM I USŁUGI Z ZAKRESU ZASTĘPSTW.
    1. Poddziałanie: Usługi doradcze;
    2. Poddziałanie: Wsparcie szkoleń dla doradców.
  1. DZIAŁANIE: SYSTEMY JAKOŚCI PRODUKTÓW ROLNYCH I ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH
    1. poddziałanie: Wsparcie dla nowych uczestników systemów jakości;
    2. poddziałanie; Wsparcie na przeprowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych.
  1. DZIAŁANIE: INWESTYCJE W ŚRODKI TRWAŁE
    1. poddziałanie: Modernizacja gospodarstw rolnych;
    2. poddziałanie: Przetwórstwo i marketing;
    3. poddziałanie: Scalanie gruntów rolnych.
  1. DZIAŁANIE "PRZYWRACANIE POTENCJAŁU PRODUKCJI ROLNEJ ZNISZCZONEGO W WYNIKU KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH I KATASTROF ORAZ WPROWADZANIE ODPOWIEDNICH ŚRODKÓW ZAPOBIEGAWCZYCH
    1. poddziałanie: Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczanie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof;
    2. poddziałanie: "Wsparcie inwestycji w odtwarzanie gruntów rolnych i przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof.
  1. DZIAŁANIE: ROZWÓJ GOSPODARSTW I DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
    1. poddziałanie: Premie dla młodych rolników;
    2. poddziałanie: Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej;
    3. poddziałanie: Restrukturyzacja małych gospodarstw;
    4. poddziałanie: Rozwój usług rolniczych;
    5. poddziałanie: Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa.
  1. PODSTAWOWE USŁUGI I ODNOWA MIEJSCOWOŚCI NA OBSZARACH WIEJSKICH
    1. poddziałanie: Inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury;
    2. poddziałanie: Badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej.
    3. poddziałanie: Inwestycje w tworzenie, ulepszanie lub rozwijanie podstawowych usług lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji i kultury oraz powiązanej infrastruktury.
  1. INWESTYCJE W ROZWÓJ OBSZARÓW LEŚNYCH I POPRAWĘ ŻYWOTNOŚCI LASÓW
    1. poddziałanie: Zalesianie i tworzenie terenów zalesionych
  1. TWORZENIE GRUP I ORGANIZACJI PRODUCENTÓW
    1. poddziałanie: Tworzenie grup i organizacji producentów w sektorze rolnym i leśnym.
  1. DZIAŁANIE ROLNOŚRODOWISKOWO-KLIMATYCZNE
    1. pakiet: Rolnictwo zrównoważone;
    2. pakiet: Ochrona gleb i wód;
    3. pakiet: Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych;
    4. pakiet: siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000;
    5. pakiet: Cenne siedliska poza obszarami Natura.
  1. ROLNICTWO EKOLOGICZNE
    1. poddziałanie: Płatności w okresie konwersji na rolnictwo ekologiczne;
    2. poddziałanie: Płatności w celu utrzymania rolnictwa ekologicznego.
  1. DZIAŁANIE: PŁATNOŚCI DLA OBSZARÓW Z OGRANICZENIAMI NATURALNYMI LUB INNYMI SZCZEGÓLNYMI OGRANICZENIAMI
  1. DZIAŁANIE: WSPÓŁPRACA
    1. poddziałanie: Wsparcie na rzecz rozwoju nowych produktów, praktyk, procesów i technologii w sektorze rolno-spożywczym poprzez współpracę w ramach grup operacyjnych na rzecz innowacji (EPI).
  1. LEADER
    1. poddziałanie: Wsparcie przygotowawcze;
    2. poddziałanie: Realizacja operacji w ramach lokalnych strategii rozwoju;
    3. poddziałanie: Wdrażanie projektów współpracy;
    4. poddziałanie: Wsparcie kosztów bieżących i aktywizacji.
  1. POMOC TECHNICZNA


Zofia Szalczyk