Na podstawie notowań i kalkulacji prowadzonych co miesiąc przez Wielkopolską Izbę Rolniczą porównaliśmy wyniki finansowe produkcji roślinnej na przestrzeni 3 lat, to jest 2020, 2021 oraz 2022. W poniższej tabeli przedstawimy podstawowe parametry finansowe takie jak koszt uprawy 1 hektara, przychody z 1 hektara (łącznie z dopłatami bezpośrednimi) oraz zysk z 1 hektara danej uprawy.

Dla większości z badanych przez nas upraw widoczny jest wzrost jej opłacalności. Wyjątkiem jest tutaj uprawa kukurydzy na kiszonkę. W przypadku buraków cukrowych, po spadku opłacalności w roku 2021, nastąpiła poprawa wyniku finansowego, głównie w następstwie podniesienia cen kontraktacyjnych przez wszystkie koncerny cukrowe. Opłacalność uprawy rzepaku wzrosła w roku 2021 i praktycznie pozostała na niezmienionym poziomie w roku obecnym. Największy skok finansowy nastąpił w przypadku pszenicy oraz kukurydzy na ziarno. Dobre wyniki w produkcji roślinnej są z drugiej strony złą wiadomością dla producentów żywca oraz mleka. Najbardziej ta sytuacja odbija się w sektorze trzody chlewnej, który ciągle znajduje się pod kreską, właśnie w wyniku wzrostu cen zbóż i pasz. Nieco lepiej mają się producenci mleka, ponieważ tam nastąpił rekordowy wzrost cen skupu tego surowca.

Produkcja roślinna i jej wyniki pozostają ciągle pod presją sytuacji wojny na Ukrainie oraz problemów z logistyką i wywiezieniem ukraińskiego zboża oraz kukurydzy poza obszar UE. Jeśli to zboże i kukurydza trafią na polski rynek w dużych ilościach i spowodują spadek cen, wskaźniki finansowe, przy rosnących cenach nawozów mogą się zdecydowanie pogorszyć.

Analizując wyniki finansowe, warto również spojrzeć na areały poszczególnych upraw w badanych latach. Dane te pozyskaliśmy ze strony Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która publikuje takie informacje na podstawie wniosków złożonych o dopłaty.

Dane te pokazują, że rolnicy właściwie odczytują sygnały rynkowe. Widać to po wzroście areału uprawy rzepaku oraz kukurydzy a spadku powierzchni uprawy buraków cukrowych oraz ziemniaków, których opłacalność produkcji pogorszyła się w ostatnich latach. Z drugiej strony widoczna jest tendencja pogłębiającej się monokultury zbożowo kukurydzianej, co nie jest pożądane z punktu widzenia bioróżnorodności, walki ze zmianami klimatycznymi czy ASF. Tą tendencję mają od przyszłego roku odwrócić ekoschematy, wdrażane w ramach Krajowego Planu Strategicznego. Obawiamy się, że kwoty tych dopłat w porównaniu do utraconych korzyści z uprawy zbóż i kukurydzy okażą się niewystarczająca dla rolników zachętą do różnicowania upraw.