Ministerstwo Cyfryzacji opublikowało nową wersję „Strategii Cyfryzacji Państwa do 2035 r.”, w której po raz pierwszy znacząco uwzględniono obszar rolnictwa i sektora rolno-spożywczego. Dokument zakłada że jednym z głównych celów państwa jest cyfrowa modernizacja wsi i gospodarstw rolnych. Kluczowe założenia:

• W rozdziale dotyczącym rolnictwa zaproponowano system zachęt finansowych dla wdrażania innowacji takich jak automatyzacja, sztuczna inteligencja (AI) i monitorowanie produkcji żywności.
• Planowane jest uruchomienie portalu dla rolników – informującego o dostępnych formach wsparcia technologicznego.
• Stworzenie systemu IT gromadzącego dane o produktach rolno-spożywczych w łańcuchu dostaw – co ma zwiększyć efektywność produkcji, transparentność rynku i bezpieczeństwo żywnościowe.
• Strategia zakłada również rozwój kompetencji cyfrowych, powszechny dostęp do technologii w urzędach oraz integrację digitalizacji w samorządach (usługi online, Architektura Informacyjna Samorządów).
• Po przyjęciu dokumentu ma powstać plan wdrożeniowy z harmonogramem i źródłami finansowania, a dokument będzie aktualizowany corocznie.

Cel do osiągnięcia do 2035 r.:

• wydatki na cyfryzację na poziomie ok. 5% PKB,
• 85% obywateli z co najmniej podstawowymi kompetencjami cyfrowymi,
• 80% urzędów korzystających z AI,
• 50% przedsiębiorstw – w tym także MŚP – wdrażających AI.

Dla rolników oznacza to, że cyfryzacja staje się nie tylko hasłem, lecz konkretnym kierunkiem polityki państwa — z ofertą wsparcia, ale też z oczekiwaniami wobec branży rolnej.

Możliwe korzyści dla gospodarstw rolnych to miedzy innymi możliwość otrzymania dotacji lub preferencyjnych form wsparcia na zakup technologii — np. czujników, dronów, automatyki maszyn, lepszy dostęp do informacji przez nowy portal – gdzie i jak skorzystać ze wsparcia technologicznego, zwiększona transparentność łańcuchów dostaw może ułatwić sprzedaż i kontrolę jakości – co może przełożyć się na lepsze ceny lub większe zaufanie odbiorców, rozwój kompetencji cyfrowych — rolnicy i pracownicy gospodarstw będą mieli większe możliwości zdobywania wiedzy oraz narzędzi cyfrowych oraz ułatwienia w kontaktach z administracją – integracja systemów cyfrowych może skrócić czas składania wniosków lub załatwiania formalności.

Jednak – jak wynika z analiz i komentarzy branżowych – nie wszystko będzie proste. Aby plany mogły być prawidłowo zrealizowane muszą być również rozwiązane zagadnienia dotyczące:

• Kosztów wdrożenia – największym hamulcem dla mniejszych gospodarstw jest wysoki koszt technologii cyfrowych.
• Dostępu do infrastruktury – słaby dostęp do szybkiego internetu na wsiach nadal jest poważną barierą.
• Kompetencji cyfrowych – wielu rolników nie ma wystarczających umiejętności lub doświadczenia, by skutecznie wdrażać nowe technologie.
• Ryzyka pogłębiania różnic – wiele analiz wskazuje, że cyfryzacja może zwiększać rozwarstwienie między dużymi gospodarstwami, które mogą sobie pozwolić na inwestycje, a małymi, które pozostaną za nimi.
• Złożoności systemów i wsparcia – komentatorzy wskazują, że dotychczasowe systemy wnioskowania online bywają problematyczne, co może odstraszać zwłaszcza starszych rolników.

Dla branży rolniczej nadchodzą lata, w których cyfryzacja może być kluczowym elementem konkurencyjności. Jednak jej powodzenie będzie w dużej mierze zależeć od dostępności wsparcia, infrastruktury oraz umiejętności użytkowników.

Opracowanie: Paweł Dopierała