Dnia 30 września 2025 r. Krajowa Rada Izb Rolniczych (KRIR) wystąpiła do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o pilną zmianę sposobu obliczania wskaźnika „przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego”. Jak wskazała KRIR, obecna metoda, stosowana przez Główny Urząd Statystyczny (GUS), w praktyce określa raczej przychód z gospodarstwa niż rzeczywisty dochód netto, co stawia wielu rolników w niekorzystnej sytuacji ponieważ:

1. Wskaźnik „z 1 ha przeliczeniowego” nie odzwierciedla indywidualnej sytuacji – KRIR wskazuje, że w wielu gospodarstwach koszty produkcji, struktura produkcji (roślinna vs zwierzęca), wielkość gospodarstwa czy warunki prowadzenia produkcji mogą znacząco odbiegać od uśrednionych danych.
2. Zbyt wysoka wartość wskaźnika wpływa negatywnie na uprawnienia – jeżeli dochód wykazywany statystycznie jest zawyżony względem rzeczywistości gospodarstwa, skutkuje to m.in. utratą prawa do stypendium lub pomocy socjalnej.
3. Brak indywidualizacji wyliczeń.

KRIR postulowała, by dla każdego gospodarstwa rolnik mógł na wniosek uzyskać potwierdzenie dochodu gospodarstwa sporządzone przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) na podstawie danych o powierzchni upraw i produkcji zwierzęcej oraz wskaźników kosztów i dochodowości opracowanych przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (IERiGŻ).

W odpowiedzi, resort rolnictwa w dniu 4 listopada 2025 r. poinformował, że wskaźnik przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego obliczany jest na podstawie danych pochodzących ze źródeł statystycznych oraz danych administracyjnych. Zgodnie z raportem Głównego Urzędu Statystycznego w zakresie prac zespołu do spraw pogłębionego przeglądu metodologii oraz zastosowania przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego, dane wykorzystywane do obliczenia wskaźnika obejmują: rolniczą produkcję globalną, dotacje do produktów, zużycie pośrednie, dotacje dla producentów, koszty związane z zatrudnieniem, podatki związane z produkcją (od własności i użytkowania ziemi, budynków i innych budowali, środków transportu wykorzystywanych w celach produkcyjnych), salda odsetek od depozytów, pożyczek i kredytów, podatki od dochodów i majątku (podatek rolny i leśny), składki netto na ubezpieczenia społeczne, saldo składek i odszkodowań z tytułu pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych, pozostałe transfery bieżące (opłaty administracyjne, opłaty na rzecz organizacji związkowych, fundacji), liczba hektarów przeliczeniowych. Wprowadzenie rozwiązania, zgodnie z którym wyliczenie dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych dokonywane miałoby być przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na podstawie posiadanych danych o powierzchni poszczególnych upraw (powierzchnia w ha fizycznych) i liczbie zwierząt oraz danych z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o wysokości dochodów, wymagałoby opracowania metodyki ustalania dochodu z każdego rodzaju działalności rolniczej. Ponadto wprowadzenie takich zmian wymagałoby pogłębionej analizy skutków wdrożenia nowych rozwiązań.

Z powyższej odpowiedzi wynika, że Ministerstwo nie odrzuca całkowicie postulatów rolników i jest szansa na zmiany. Jednak na dziś nie ma gwarancji konkretnego harmonogramu czy wejścia w życie nowych regulacji i pewnie na konkretne rozwiązania przyjdzie nam poczekać.

Opracowanie: Paweł Dopierała