Zapraszamy Państwa do zapoznania się z październikowymi  notowaniami i kalkulacjami  sporządzonymi przez Wielkopolską Izbę Rolniczą. Notowania prowadzone są co miesiąc i przedstawiają sytuację na rynku rolnym w pierwszych dniach każdego miesiąca.

Notowania produktów pochodzenia roślinnego

Na krajowym podwórku ze względu na osłabienie złotego, jak również wyraźnego wzrostu cen na giełdzie Matif doprowadziły do wzrostu cen zbóż. Wprawdzie nie są to kolosalne wzrosty, ale są zauważalne. Nadal niestety nie możemy mówić o ożywieniu handlu zbożami w naszym kraju.

Aktualnie za tonę pszenicy konsumpcyjnej można uzyskać średnio 1 484,17 zł/t. Jeżeli chodzi o ceny pozostałych zbóż to przedstawiają się one następująco: pszenica paszowa –1 429,27 zł/t, żyto konsumpcyjne –1 112,60 zł/t, jęczmień paszowy –1 213,13 zł/t, pszenżyto – 1 272,25 zł/t, owies – 1 092,80 zł/t, kukurydza – ziarno – 1 263,29 zł/t, rzepak – 2 671,11 zł/t.

Na uwagę zasługują podwyżki cen skupu buraków cukrowych. Praktycznie wszystkie koncerny przetwarzające ten surowiec w Polsce podniosły ceny do poziomu około 50 euro/tonę. Było to możliwe po podniesieniu cen cukru w sieciach detalicznych. Dodając do tego dopłatę do buraków cukrowych, która będzie utrzymana w kolejnej perspektywie UE, producenci buraków mogą patrzeć w przyszłość z optymizmem.

Ceny skupu rzepaku są obecnie pod presją dużych zapasów i utrzymują się na stabilnym poziomie lub lekko rosną. Niepokoić może fakt napływu taniego surowca z Ukrainy. Takie sygnały otrzymujemy od rolników.

Na rynku kukurydzy na ziarno panuje duża rozbieżność pomiędzy ceną kukurydzy mokrej i tej wysuszonej. Szczegółowo pisaliśmy o tym w artykule, który jest dostępny tutaj.

Notowania produktów pochodzenia zwierzęcego

We wrześniowych notowaniach pisaliśmy o tym, że sytuacja na rynku trzody chlewnej uległa poprawie, co wynikało głównie ze zmniejszonej podaży żywca. Niestety od połowy września sytuacja uległa zmianie. Aktualnie ceny tuczników oferowane przez skupy spadają. Sytuacja producentów trzody chlewnej jest bardzo trudna. Obniżki cen mogą doprowadzić do tego, iż hodowcy zrezygnują z tego kierunku produkcji. Aktualnie średnia cena skupu tucznika wynosi 7,29 zł/kg.

Przyjrzyjmy się zatem jak kształtowały się ceny tuczników od początku 2022 roku:

Pomimo mniejszej podaży i rosnących kosztów, ceny skupu trzody nie podążają za tymi trendami. Naszym zdaniem są trzy przyczyny tego stanu rzeczy. Po pierwsze silna presja cenowa ze strony sieci detalicznych, które używają wieprzowiny w niskich cenach jako produktu mającego przyciągnąć konsumentów do danej sieci. Po drugie, duża i rosnąca skala tuczu nakładczego, w ramach którego obowiązują inne zasady kosztowe i marżowe. W Wielkopolsce, według różnych szacunków w ramach tuczu nakładczego znajduje się już 50% gospodarstw rolnych. Dodatkowo są to gospodarstwa większe, o skali produkcji powyżej 500 sztuk tuczników rocznie, czyli wyprodukowane w tym systemie mięso może stanowić nawet 70% podaży. Trzeci czynnik to ujemny bilans handlowy. Polska importuje więcej wieprzowiny aniżeli jej eksportuje. Na nasz rynek trafiają nadwyżki z rynku europejskiego, które nie wyjechały w eksporcie do Chin. Mniejsze zakłady przetwórcze i masarnie, w ten sposób zaopatrują się w elementy wieprzowe do dalszego przetwórstwa. W najgorszej sytuacji są rolnicy produkujący trzodę w cyklu otwartym, którzy dodatkowo ponoszą wysokie ceny zakupu warchlaków z Dani. Nieco lepiej wygląda sytuacja w cyklu zamkniętym, gdzie rolnik otrzymuje dopłatę do prosięcia w wysokości 80 zł/szt.

Ceny mleka surowego w skupie ciągle rosną i osiągają rekordowe poziomy. Branża obawia się jednak nadchodzących ogromnych podwyżek cen energii elektrycznej, które zużycie w tym sektorze jest szczególnie wysokie i to na poziomie gospodarstwa rolnego i dalej w całym łańcuchu mlecznym. Rosną koszty pasz objętościowych ponieważ warunki pogodowe, szczególnie w przypadku kukurydzy oraz trwałych użytków zielonych były w tym roku bardzo niekorzystne. Prognozy dla branży są jednak dobre ponieważ rośnie popyt globalny na produkty mleczarskie, a co za tym idzie ceny na rynkach zagranicznych. Polska jest dużym eksporterem mleka i jego przetworów co obecnie wpływa korzystanie na sytuację rolników.

Ceny skupu bydła opasowego utrzymują się na stabilnym poziomie. Polska eksportuje ponad 80% krajowej wołowiny, co przy słabej złotówce pozwala na większe przychody całej branży.

Ceny środków produkcji

Bardzo trudna sytuacja na rynku nawozów trwa już od dawna, a ich ceny rosną w zatrważająco szybkim tempie i dodatkowo występują ogromne trudności z ich dostępnością. Jako Wielkopolska Izba Rolnicza wskazywaliśmy na ten problem już na początku 2021 r., jednakże nasze argumenty nie znalazły wówczas posłuchu wśród decydentów.

Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Henryk Kowalczyk zapowiedział, że rząd rozważa raczej pomoc finansową dla zakładów produkujących nawozy – jednak szczegółów nadal brak. Brak jakiejkolwiek przewidywalności w zakresie cen nawozów to olbrzymi problem dla rolników, którzy już dzisiaj muszą ponosić wysokie koszty środków produkcji. Do ryzyka związanego z cenami skupu, które będą obowiązywały w przyszłym roku oraz ryzyka pogodowego, dochodzi ryzyko wysokości kosztów produkcji. Dla takiej branży, jaką jest rolnictwo brak przewidywalności grozi bezpieczeństwu żywnościowemu oraz naszej silnej pozycji na rynkach eksportowych.

Przyjrzymy się zatem jak kształtowały się ceny nawozów w październiku w latach 2020 – 2022

Kolejnym problemem z który musza mierzyć się rolnicy jest wypłata dopłat do nawozów. Do biur WIR zgłaszają się rolnicy, którzy do dnia dzisiejszego nie otrzymali środków finansowych z tytułu pomocy do zakupu nawozów mineralnych.  Krajowa Rada Izb Rolniczych m.in. na wniosek Wielkopolskiej Izby Rolniczej w połowie września br. wystosowała pismo do Ministra w sprawie pilnego zakończenia wypłaty należnych rolnikom środków dopłat do nawozów. Niestety do dnia dzisiejszego nie otrzymaliśmy żadnej odpowiedzi z resortu rolnictwa. Na stronie ARiMR pojawił się komunikat, że godnie z umową z ministerstwem rolnictwa w sprawie przekazania środków na ten cel z Funduszu Pomocy utworzonego na podstawie ustawy z 12 marca 2022 r., wypłaty mogą być realizowane do 31 października 2022 r. Miejmy jednak nadzieję, iż wypłata tych środków odbędzie się na dniach. Rolnicy muszą ponosić koszty zakupu środków produkcji na kolejny sezon. Te koszty ciągle rosną ze względu na inflację oraz galopujące ceny energii. Wypłata tych środków ma w tej sytuacji zasadnicze znaczenie dla płynności finansowej gospodarstw rolnych, a co za tym idzie bezpieczeństwa żywnościowego kraju oraz konkurencyjności naszego eksportu.

Zapraszamy także do zapoznania się z aktualnymi kalkulacjami:

Analiza naszych kalkulacji pokazuje, że rentowność wielu kierunków produkcji rolniczej spada. Wynika to z faktu stabilizacji cen skupu w sytuacji ciągle rosnących kosztów produkcji. Ciągle źle wygląda opłacalność trzody chlewnej w cyklu otwartym. Nieco lepiej jest z opłacalnością produkcji mleka, drobiu oraz wołowiny. Poprawiła się na szczęście opłacalność produkcji buraków cukrowych, dzięki podniesieniu cen cukru w sieciach detalicznych. Patrząc w przyszłość, producenci mogą się obawiać rosnących kosztów energii, szczególnie w branżach energochłonnych, czyli w mleczarstwie, drobiarstwie oraz w produkcji szklarniowej. Ze względu na wysoką inflację oraz wyhamowanie podwyżek płac, przenoszenie wysokich kosztów na konsumenta będzie coraz trudniejsze. W perspektywie czeka rolników wzmocniona warunkowość, która zastąpi normy wzajemnej zgodności oraz niższe dopłaty bezpośrednie.

Kalkulacja uprawy 1 ha buraka cukrowego

Kalkulacja uprawy 1 ha jęczmienia jarego

Kalkulacja uprawy 1 ha kukurydzy na kiszonkę

Kalkulacja uprawy 1 ha kukurydzy na ziarno

Kalkulacja uprawy 1 ha pszenicy ozimej

Kalkulacja uprawy 1 ha rzepaku

Trzoda chlewna

Mleko

Opracowanie:

Kaja Walkowska

Andrzej Przepióra

Aleksander Poznański