Tegoroczne żniwa to wyjątkowo trudny sezon (najtrudniejszy w ostatnich latach) — zarówno pod względem warunków pogodowych, jak i przebiegu zbiorów. Dominują dni deszczowe, mało jest dni słonecznych – brak jest stabilnych okien pogodowych niezbędnych do sprawnego prowadzenia prac żniwnych. Częste opady deszczu i utrzymująca się wysoka wilgotność powietrza powodują przestoje w pracach polowych. W poprzednim tygodniu próby omłotów ziarna zwykle kończyły się na pierwszym przejeździe i pomiarze wilgotności, który wahał się w zakresie między 15 a 18%. Warunki atmosferyczne nie sprzyjają wznowieniu prac – gleba jest silnie nasiąknięta, a wiele pól miejscami pozostaje zalanych, co uniemożliwia wjazd kombajnami. Sytuacja jest szczególnie trudna na terenach o cięższej strukturze glebowej. W wielu miejscach obserwuje się już porastanie ziarna na kłosach, szczególnie w pszenicy, co może znacznie pogorszyć jego jakość i wpłynąć na opłacalność sprzedaży. Gdy rośliny tworzyły plon, brakowało wody. Teraz natomiast, w czasie zbiorów, występują intensywne ulewy, które utrudniają i przerywają prace. Według informacji zebranych przez  pracowników  biur powiatowych Wielkopolskiej Izby Rolniczej, tegoroczne zebrane plony były bardzo zróżnicowane. Nie możemy w tym roku mówić o jednej wiarygodnej średniej. Zróżnicowanie plonów wynikało z warunków glebowych, sumy lokalnych opadów i agrotechniki.  Trwają zbiory pszenicy, żyta oraz owsa, jednak ich przebieg jest  spowalniany przez utrzymującą się wysoką wilgotność ziarna, niespełniającą norm wymaganych w punktach skupu. Niestety ceny oferowane przez skupy wciąż pozostają na bardzo niskim poziomie i nie rekompensują kosztów poniesionych przez rolników na uprawę roślin.

Poniżej prezentujemy szczegółową sytuację żniwną w wybranych powiatach województwa wielkopolskiego.

Powiat złotowski

W powiecie złotowskim postęp żniw jest niewielki - w granicach 20%. Koszony jest głównie jęczmień zimowy i częściowo jary oraz rzepak. Niestety padające ciągle deszcze nie pozwalają na większy postęp prac żniwnych. Pierwsze zbiory, zapowiadają dobre plony, chociaż to są jedynie wstępne prognozy. Gdyby sprawdziła się prognoza pogody na ten tydzień, to od środy/czwartku można spodziewać się przyspieszenia tempa żniw.

Powiat gnieźnieński, wrzesiński

Rolnicy w powiatu gnieźnieńskiego zebrali w 100% jęczmień ozimy z pól, przy średnim plonie 5,5-8 t/ha (aktualna cena 700 zł/t). Rzepak został zebrany w 90%, a plony są zróżnicowane i uzależnione od jakości gleb (od 3 do 4,5t/ha, ceny w skupie wahają się od 1950-2050 zł/t.) Ze względu na kapryśną pogodę pozostałe zboża są na początku zbioru – wymłócone około 5-8%. W powiecie wrzesińskim jęczmień ozimy został zebrany w całości, a podmioty skupowe płacą od 650 do 680 zł/t. Jeżeli chodzi o rzepaki to w 75% zostały zebrane z pola -  na bardzo dobrych glebach plon jest  zadowalający nawet do 4,5 t, cena w skupie od 1900-2020 zł /t – z informacji uzyskany w skupie wynika,że w 20% materiału skupowego  nasiona rzepaku są porośnięte. W pozostałych zbożach sezon żniwny jest bardzo opóźniony ze względu na opady już na tą chwilę można zauważyć rozwój chorób grzybowych i wysoką wilgotność.

Powiat kościański, nowotomyski i międzychodzki

W powiecie kościańskim zakończono żniwa jęczmienia ozimego. Rolnicy wykorzystywali dostępne okna pogodowe, a plon tego zboża kształtował się na dobrym poziomie – w granicach 6–7 ton z hektara. To wynik zadowalający, szczególnie biorąc pod uwagę wiosenną suszę oraz zmienne warunki pogodowe w ostatnich miesiącach. Obecnie część firm aktywnie prowadzi skup jęczmienia. Średnia cena oferowana przez skupy wynosi około 600 zł netto za tonę. W przypadku jęczmienia browarnego, który cieszy się większym zainteresowaniem ze względu na swoje specyficzne właściwości, stawka jest wyraźnie wyższa – średnio około 700 zł za tonę. Zbiory rzepaku również zostały już zakończone – plon wyniósł od 3,5 do 4 ton z hektara. Ceny rzepaku utrzymują się w przedziale od 2000 do 2050 zł za tonę, co odzwierciedla aktualne zapotrzebowanie na surowce oleiste. W minioną sobotę rolnicy kontynuowali prace w polu, jednak dziś, ze względu na padający deszcz, żniwa ponownie zostały wstrzymane. Pomimo trudności, rolnicy z regionu kontynuują działania z dużym zaangażowaniem. W najbliższych dniach, w zależności od pogody, spodziewane jest rozpoczęcie dalszych zbiorów.

Żniwa przebiegają z trudem na terenie powiatu nowotomyskiego. Pogoda nie sprzyja zbiorą rzepaku i zbóż. Rzepak jest zebrany w 60%. Plon rzepaku wynosi w granicach 2,5–4 t/ha. Cena skupu 1950 – 2000 zł/t. Jęczmień ozimy zebrany w 70%. Plon jest od 4–8 t/ha. Cena skupu jęczmienia wynosi 620 – 650 zł/t. Rozpoczęto koszenie pszenicy ozimej, której plon wynosi 5–8 t/ha. Pszenżyto plonuje w granicach 3-5 t/ha. Cena skupu ok. 650 zł/t. Nie ma problemu ze skupem. Problem jest z jakościom ziarna, ponieważ opady powodują obniżenie jego jakości. Zdarzają już się uprawy, gdzie zaczyna porastać w kłosach zboże.

Żniwa w powiecie międzychodzkim postępują w zależności od pogody. Zbiór rzepaku jest na ukończeniu, zostało na polach do zebrania około 35%, plon w granicach 3-3,5 t/ha, cena skupu wynosi 1980 - 2000 zł/t.

Żyto w granicach 3,5-4 t/ha w cenie skupu 600 zł/t netto, pszenica konsumpcyjna 780 zł/t, a paszowa 730 zł/t, plon jest dobry ale duża wilgotność ma wpływ na cenę. Nie ma problemu ze zbytem. Skupy przyjmują na bieżąco, ale rolnicy są ostrożni i analizując koszty wstrzymują się ze sprzedażą licząc na wyższą cenę w najbliższym czasie.

Powiat gostyński, leszczyński, rawicki

W powiecie leszczyńskim zbiory jęczmienia ozimego zakończone, a plony wahały się od 8-10 t/ha, przy obecnej cenie 650-700 zł/t. Kończą się też zbiory rzepaku, którego plony wynoszą od 3,5-4,5t/ha. Rozpoczęły się zbiory pozostałych zbóż, jednakże cały czas występują utrudnienia z powodu pogody – na ten moment zaawansowanie zbiorów wynosi ok. 40%. Podobnie sytuacja wygląda w powiecie gostyńskim, gdzie zakończono zbiory jęczmienia ozimego (plony 7–9 t/ha, cena ok. 700 zł/t.), i rzepaku (średni plon 3,8 t/ha, cena 2060 zł/t.). W obu powiatach tempo dalszych żniw w najbliższych dniach będzie ściśle zależne od przebiegu pogody. Nie obserwuje się obecnie problemów ze zbytem. Na terenie powiatu rawickiego ze względu na niesprzyjające warunki pogodowe zostało jeszcze ok. 25% zbóż (pszenżyto i pszenica) do zebrania. Plony dobre 6-8 t/ha. Aktualne ceny przedstawią się następująco: pszenica konsumpcyjna 800 zł/t, paszowa 720 zł/t, pszenżyto 700 zł/t.

Powiat koniński i kolski

Od ubiegłego tygodnia zarówno w powiecie kolskim, jak i konińskim prawie nic się nie zmieniło w zakresie poziomu zebranych plonów. Opady deszczu uniemożliwiły w minionym tygodniu zbiory. Próby omłotów ziarna zwykle kończyły się na pierwszym przejeździe i pomiarze wilgotności, która wahała się w zakresie między 15 a 18%. Rolnicy z niepokojem czekają na poprawę pogody.

Powiat jarociński i krotoszyński

W powiecie jarocińskim zakończono zbiory rzepaku, którego plony kształtowały się na poziomie 3,5-4 t/ha (cena: 2030 zł/ha). Oziminy na terenie powiatu w większości nie zebrane. Pozostało do zbioru około 80% upraw. W powiecie krotoszyńskim plony i cena rzepaku wygląda tak samo jak w powiecie jarocińskim. Zboża ozime zebrane w 80%.

Powiat kaliski i ostrowski

Zaawansowanie prac żniwnych w powiecie kaliskim szacuje się obecnie na około 40% powierzchni upraw zbóż. Niestety, ciągłe opady deszczu wstrzymują prace polowe. Zbiory zbóż są zakłócone przez wysoką wilgotność ziarna, niespełniającą norm wymaganych w punktach skupu. Ciągłe opady dodatkowo pogorszyły stan upraw, co oznacza, że wznowienie żniw będzie możliwe dopiero po kilkudniowym okresie bezdeszczowej pogody i przesuszeniu gleby oraz roślin. Średnie plony na słabszych stanowiskach glebowych wynoszą: żyto: 4–5 t/ha, pszenica: 5–6 t/ha, owies: 4–5 t/ha. Punkty skupu w powiecie funkcjonują bez zakłóceń, przyjmując zboża zgodnie z ustalonym harmonogramem. Mimo sprawnej obsługi i dostępności miejsc, wielu rolników decyduje się na czasowe wstrzymanie sprzedaży, licząc na wzrost cen w kolejnych tygodniach. Obecne stawki są uznawane za niskie i nieopłacalne dla części gospodarstw.

Tegoroczne żniwa w powiecie ostrowskim przebiegają w bardzo trudnych warunkach, silnie uzależnionych od dynamicznie zmieniającej się pogody. W ostatnich dniach region został dotknięty intensywnymi opadami deszczu, które doprowadziły do licznych podtopień oraz przerwania większości prac polowych. Na terenach gmin Przygodzice, części Ostrowa Wielkopolskiego oraz Odolanowa odnotowano opady rzędu 100 mm. Na rzece Barycz wciąż utrzymuje się stan alarmowy, co budzi szczególny niepokój wśród rolników gospodarujących na terenach zalewowych.

Nadmierna wilgotność gleby uniemożliwia wjazd maszyn żniwnych na wiele pól. W niektórych miejscach woda zalega w zagłębieniach, co sprzyja wyleganiu zbóż i prowadzi do obniżenia, jakości ziarna. Zbiory jęczmienia ozimego  zostały zakończone. Plony są bardzo dobre i wynoszą od 4 do 7,5 t/ha. Ziarno charakteryzuje się dobrą, jakością i spełnia wymogi rynku.  Zbiory  rzepaku postępują powoli – dotychczas udało się zebrać jedynie niewielką część upraw, głównie z lepszych stanowisk. Plony wahają się od 2,2 do 3,5 t/ha. Utrzymujące się opady wstrzymały dalsze prace, a przedłużający się okres zbioru niesie ryzyko strat plonu i pogorszenia, jakości nasion. Żniwa żyta rozpoczęto tylko na lżejszych, piaszczystych glebach. Plony są umiarkowane i mieszczą się w granicach 2–3 t/ha. Jakość ziarna uzależniona jest od lokalnych warunków i stopnia dojrzałości. Na cięższych glebach prace jeszcze się nie rozpoczęły. W przypadku owsa żniwa prowadzone są na ograniczonym areale. Średnie plony wynoszą 4–5,5 t/ha. Ziarno trafia głównie do obrotu paszowego. Aktualnie dalszy zbiór jest wstrzymany z powodu nadmiaru wilgoci w glebie.  Punkty skupu działają sprawnie i na bieżąco przyjmują dostarczane ziarno. Niemniej jednak, przy rosnących kosztach produkcji i niezmienionych od lat cenach skupu, wielu rolników wyraża niezadowolenie i coraz częściej decyduje się na czasowe magazynowanie plonów w oczekiwaniu na poprawę cen w kolejnych tygodniach.

Powiat kępiński i ostrzeszowski

Żniwa w powiecie ostrzeszowskim i kępińskim są opóźnione, głownie przez duże opady deszczu, które ostatnio spadły od 60 do 80 m². Postęp żniw w powiecie ostrzeszowskim i kępińskim w ubiegłym tygodniu jest bardzo niewielki ze względu na niekorzystne warunki pogodowe. W obu powiatach zboża są w pełni dojrzałe tylko pogoda nie sprzyja w koszeniu. Rolnicy zakończyli zbory rzepaku, jęczmienia ozimego, częściowo zostały zebrane pszenica, pszenżyto i żyto i owies. Pszenica najczęściej nie spełnia parametrów konsumpcyjnych, a plony są umiarkowane. Ze względu na duże opady jakość ziarna ulega pogorszeniu – czernieje, duża wilgotność. Plony rolnicy raportują, że są ogólne dobre pod względem ilości, ale niższe o 15 – 20% względem roku ubiegłego, zwłaszcza na glebach słabszych. Wynika to z opóźnień pogodowych i suszy. Jakość ziarna jest obniżona, co przekłada się na klasyfikację pszenicy jako paszowej zamiast konsumpcyjnej.

Opracowanie:

Biuro WIR