W poniedziałek 30 czerwca br. w auli Zespołu Szkół Przyrodniczych na poznańskim Golęcinie obradowało VIII Walne Zgromadzenie Wielkopolskiej Izby Rolniczej obecnej VII kadencji. Przewodniczącym obrad został Zbigniew Stajkowski – Wiceprezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej, a zarazem Przewodniczący RP WIR w Gnieźnie. Sekretarzem obrad Walnego Zgromadzenia został Jerzy Kostrzewa – Członek Zarządu Wielkopolskiej Izby Rolniczej i jednocześnie Przewodniczący Rady Powiatowej w Grodzisku Wielkopolskim. Integralną częścią obrad Walnego Zgromadzenia była „Wielkopolska Debata Rolnicza”, którą poprowadził Prezes WIR Mieczysław Łuczak.

Po uroczystym wprowadzeniu sztandaru Wielkopolskiej Izby Rolniczej oraz powitaniu uczestników spotkania przez Prezesa Mieczysława Łuczaka, nastąpiło wręczenie Pani Beacie Grelowskiej – Dyrektor Wielkopolskiego Biura Regionalnego Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych "TUW" Brązowej Odznaki Krajowej Rady Izb Rolniczych „Zasłużony dla Samorządu Rolniczego”. Zaszczyt wręczenia odznaczenia przypadł Prezesowi WIR – Mieczysławowi Łuczakowi w asyście członka Zarządu KRIR Jolanty Nawrockiej, Wiceprezesa WIR Zbigniewa Stajkowskiego oraz pozostałych członków Zarządu WIR: Anny Majer, Jerzego Kostrzewy i Bartosza Banaszaka. Beata Grelowska całą swoja drogę zawodową związała z ubezpieczeniami. Od kilku lat aktywnie współpracuje z Wielkopolską Izbą Rolniczą, uczestnicząc w wydarzeniach i przygotowując wsparcie sponsorskie ze strony TUW "TUW". Towarzystwo, poprzez Beatę Grelowską i członków jej zespołu, uczestniczy w wydarzeniach izbowych, np.: szkolenia dla rolników, konferencje tematyczne, fora rolnicze, akcje prewencyjne, konkursy dla kobiet z KGW. Ponadto Beata Grelowska aktywnie współpracowała z Izbą przy organizacji Jubileuszu 125-lecia Izb Rolniczych na ziemiach polskich oraz 25-lecia Wielkopolskiej Izby Rolniczej, którego główne obchody odbyły się 20 czerwca 2021 roku w Gnieźnie.

Następnie odbyła się druga z kolei "Wielkopolska Debata Rolnicza", zorganizowana przez WIR, gdzie w jednym miejscu zgromadzone zostały organizacje branżowe, związki zawodowe rolnictwa, instytucje obsługujące rolnictwo oraz parlamentarzyści, którym przedstawiono aktualne problemy wsi i rolnictwa. Relacja z Debaty będzie przedstawiona w osobnym artykule.

Po "Wielkopolskiej Debacie Rolniczej" odbyła się robocza część obrad Walnego Zgromadzenia. Delegaci zapoznali się z informacją o sposobie realizacji wniosków przyjętych przez VII Walne Zgromadzenie Wielkopolskiej Izby Rolniczej VII kadencji w dniu 15 kwietnia 2025r. oraz sprawozdaniem z pracy Zarządu w okresie od 21 marca do 10 czerwca 2025 r. Zarząd WIR, jako kolegialny organ wykonawczy, w ww. okresie koncentrował się m.in. na opracowaniu "Wielkopolskiego programu walki z suszą rolniczą", który powstał z inicjatywy Prezesa Mieczysława Łuczaka, a jego prezentacja odbyła się w dniu 30 maja br. na specjalnej konferencji, zorganizowanej przy współpracy z II Wicewojewodą Wielkopolskim, Panem Jarosławem Maciejewskim. Zarząd WIR inicjował i nadzorował interwencje w pilnych kwestiach dotyczących rolnictwa, m.in.: w sprawie braku możliwości ubezpieczenia upraw sadowniczych skierowaliśmy interwencję w tej sprawie do Prezesa KRIR z prośbą o wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ponadto zwróciliśmy się do Prezesa KRIR Wiktora Szmulewicza się z prośbą o zawnioskowanie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poszerzenie katalogu beneficjentów w działaniu pozwalającym na refundację 100% kosztów bioasekuracji. W związku z rozpoczynającymi się kontrolami w gospodarstwach rolnych w zakresie dobrostanu zwierząt, Wielkopolska Izba Rolnicza zwróciła się do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o rezygnację lub odłożenie tych działań w czasie ze względu na sytuację epizootyczną.

Delegaci otrzymali również w materiałach informacje z działalności Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych za III i IV 2025 r. oraz zestawienie sprawozdań Przewodniczących Rad Powiatowych i Delegatów na Walne Zgromadzenie WIR za I kwartał 2025 roku.

Ponadto VIII Walne Zgromadzenie Wielkopolskiej Izby Rolniczej VII kadencji przyjęło wnioski zgłoszone przez Rady Powiatowe Wielkopolskiej Izby Rolniczej, do dalszej realizacji przez Zarząd i Biuro Izby. Wśród przyjętych wniosków znalazły się m.in.:

- Wniosek dotyczący nowelizacji Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie dot. funkcjonowania komisji klęskowych.

Wnioskuje się o wystąpienie do Rady Ministrów o nowelizację przedmiotowego Rozporządzenia w zakresie dotyczącym funkcjonowania komisji klęskowych.

Komisja, o której mowa w rozporządzeniu:

„1) składa się co najmniej z 3 osób, w tym 1 przedstawiciela ośrodka doradztwa rolniczego oraz 1 przedstawiciela izby rolniczej, mających wykształcenie wyższe albo średnie w zakresie rolnictwa, ekonomiki rolnictwa lub rybactwa, z tym że w przypadku szacowania szkód w budynkach lub budowlach służących do prowadzenia działalności rolniczej co najmniej 1 osoba wchodząca w skład komisji powinna mieć wykształcenie lub doświadczenie zawodowe w zakresie”.

W naszej ocenie rozporządzenie nie jest precyzyjne. Rozporządzenie nie definiuje:

- kto ma być trzecią osobą w składzie komisji,

- kto ma jej przewodniczyć,

- kto odpowiada za logistykę pracy komisji (komisja pracuje w terenie),

- kto ze składu komisji jest odpowiedzialny za sporządzenie dokumentacji z pracy komisji,

- ochrony prawnej członków komisji w przypadku spraw spornych kończących się w sądzie (oszacowanie strat przez komisję powinno mieć charakter ostateczny).

Dodatkowo z rozporządzenia nie wynika, gdzie rolnik powinien złożyć wniosek o szacowanie. Okazuje się, że gminy nie są obligowane żadnymi przepisami do uczestnictwa w pracach komisji (gmina nie ma obowiązku przydzielić pracownika do składu komisji) mimo, że sprawa dotyczy mieszkańców gminy. Gmina ewentualnie łaskawie odsyła wnioski rolników do Urzędu Wojewódzkiego, a ten odsyła je do ODR-u.

- Wniosek o wystąpienie do Marszałka Sejmu o maksymalne zabezpieczenie interesów polskich rolników w kontekście negocjowanej umowy handlowej UE–Mercosur.

W związku z toczącymi się negocjacjami nad zawarciem umowy handlowej pomiędzy Unią Europejską a państwami Mercosur (Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj), wnosimy o zdecydowane działanie na forum unijnym i krajowym w celu maksymalnego zabezpieczenia interesów polskiego rolnictwa.

Proponowana umowa, w swoim obecnym kształcie, niesie ze sobą poważne zagrożenia dla unijnego, a w szczególności polskiego sektora rolnego, z uwagi na możliwość masowego napływu tanich produktów rolnych (w tym wołowiny, drobiu i cukru) z Ameryki Południowej, produkowanych według niższych standardów środowiskowych, sanitarnych i dobrostanowych niż obowiązujące w Unii Europejskiej.

Polscy rolnicy przestrzegają rygorystycznych przepisów UE dotyczących ochrony środowiska, dobrostanu zwierząt i bezpieczeństwa żywności. Wprowadzenie na unijny rynek produktów, które nie muszą spełniać tych samych wymagań, oznacza niesprawiedliwą konkurencję, prowadzącą do pogorszenia sytuacji ekonomicznej gospodarstw rodzinnych, spadku cen skupu, a w konsekwencji — likwidacji wielu gospodarstw rolnych w Polsce.

W związku z powyższym wnosimy o:

1. Zajęcie jednoznacznego stanowiska sprzeciwiającego się podpisaniu umowy Mercosur w jej obecnym kształcie.
2. Wprowadzenie klauzul ochronnych dla wrażliwych sektorów rolnictwa, w tym dla producentów mięsa, cukru i drobiu.
3. Wymóg pełnej zgodności produktów importowanych z Mercosur z normami UE w zakresie środowiska, dobrostanu zwierząt i środków ochrony roślin.
4. Zwiększenie wsparcia finansowego i rekompensat dla unijnych producentów w razie wystąpienia skutków destabilizacji rynku rolnego po wejściu umowy w życie.
5. Pełną transparentność procesu negocjacyjnego oraz konsultacje z przedstawicielami sektora rolniczego w Polsce.

Rolnictwo to nie tylko gałąź gospodarki — to fundament bezpieczeństwa żywnościowego, ochrony krajobrazu wiejskiego oraz utrzymania społeczności lokalnych. Polska wieś nie może stać się ofiarą globalnych porozumień zawieranych kosztem rolników.

- Wniosek o wystąpienie do MRiRW o zmianę przepisów dotyczących płatności dobrostanowej w zakresie praktyk realizowanych zgodnie z systemem QAFP/QMP.

Zwracamy się z uprzejmą prośbą o dokonanie zmiany w obowiązujących przepisach regulujących przyznawanie płatności dobrostanowej, w szczególności w zakresie zasad uczestnictwa w systemach jakości żywności QAFP (Quality Assurance for Food Products) oraz QMP (Quality Meat Program).

Obecnie obowiązujące przepisy przewidują sankcjonowanie rolników za fakt, iż w łańcuchu sprzedaży zwierząt wystąpiło więcej niż jedno ogniwo pośredniczące pomiędzy producentem a zakładem ubojowym. Praktyka ta jednak nie zawsze jest zależna od samego rolnika. W wielu przypadkach to podmioty skupujące lub kolejne ogniwa łańcucha dostaw decydują o dalszym losie zwierząt, a rolnik – mimo spełnienia wszystkich wymogów systemów jakości i zapewnienia odpowiedniego dobrostanu – nie ma wpływu na liczbę pośredników w transakcji.

Wprowadzenie sankcji za czynniki, na które rolnik nie ma realnego wpływu, jest nieuzasadnione i niesprawiedliwe. Może to również zniechęcać producentów do udziału w systemach QAFP i QMP oraz do podejmowania dodatkowych starań w zakresie dobrostanu zwierząt.

W związku z powyższym wnosimy o wprowadzenie zmian w przepisach regulujących płatności dobrostanowe, polegających na zniesieniu sankcji dla rolników realizujących praktyki zgodnie z QAFP/QMP za to, że w procesie sprzedaży zwierząt wystąpiło więcej niż jedno ogniwo pośredniczące. Taka zmiana przyczyni się do zwiększenia sprawiedliwości systemu wsparcia, a także do dalszej popularyzacji systemów jakości i podnoszenia dobrostanu zwierząt w Polsce.

Na koniec posiedzenia Walnego Zgromadzenia prowadzący obrady Wiceprezes Zbigniew Stajkowski zaprosił wszystkich na kolejne "Ogórkobranie" w Michalczy, które odbędzie się w sobotę 12 lipca br. Następne posiedzenie Walnego Zgromadzenia WIR zaplanowane zostało na III kwartał br.

Opracowanie:

Aleksander Poznański

Marta Ceglarek

Grzegorz Wysocki