19 września br. podczas obrad IX Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej odbyło się spotkanie Członków Walnego Zgromadzenia z nowym Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Stefanem Krajewskim oraz dyrektorami instytucji działającymi w obszarze wsi i rolnictwa.

W spotkaniu uczestniczyli:  Stefan Krajewski – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Józef Waligóra – Honorowy Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej, Leszek Szymański – Zastępca Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Krzysztof Grabowski – Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego, Jarosław Maciejewski – Wicewojewoda Wielkopolski wraz z doradcą dr Zofia Szalczyk, Gustaw Jędrejek – Prezes Lubelskiej Izby Rolniczej, Daniel Kalemba – Dyrektor OT KOWR w Poznaniu, Mariusz Tatka - Dyrektor CDR w Brwinowie Oddział w Poznaniu, dr Dominika Kmet – Wielkopolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii, Agnieszka Sip – Zastępca Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, dr inż. Justyna Winiarska - Dyrektor Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, Przemysław Bochat – Prezes Polskiej Izby Gospodarczej Maszyn i urządzeń Rolniczych, media branżowe oraz przede wszystkim Delegaci Wielkopolskiej Izby Rolniczej.  

Spotkanie otworzył Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej - Mieczysław Łuczak serdecznie witając zgromadzonych gości. Podkreślił kluczową rolę Izby w reprezentowaniu interesów rolników oraz znaczenie dialogu między samorządem rolniczym, a resortem rolnictwa. Prezes zaznaczył, że spotkanie stanowi okazję do omówienia aktualnych wyzwań i szans stojących przed rolnictwem oraz kierunków jego dalszego rozwoju. Wyraził nadzieję, że rozmowy z Ministrem Rolnictwa pozwolą wspólnie wypracować rozwiązania odpowiadające na najważniejsze problemy wsi i rolników, wzmacniając współpracę między instytucjami, a lokalnymi społecznościami rolniczymi.

Minister podziękował Prezesowi WIR oraz zgromadzonym rolnikom za zaproszenie. Dodał również, że izby rolnicze pełnią niezwykle ważną rolę w reprezentowaniu interesów rolników, a takie spotkania są doskonałą okazją do bezpośredniego dialogu i wymiany doświadczeń. W swoim wystąpieniu odniósł się do trudnej sytuacji na rynku zbóż. Dodał, że spodziewano się, iż większa część tegorocznych zbiorów będzie miała parametry ziarna konsumpcyjnego. Niestety, ze względu na niekorzystne warunki pogodowe i atmosferyczne, znaczna część zboża okazała się odpowiednia jedynie do wykorzystania jako paszowe. Zauważył, że jednym z istotnych problemów na polskim rynku rolnym jest ograniczone zapotrzebowanie na zboże paszowe, wynikające przede wszystkim ze spadku produkcji zwierzęcej, zwłaszcza trzody chlewnej. „Nie pozbędziemy się nadwyżki zboża, jeżeli nie odbudujemy hodowli zwierzęcej” – przekazał Minister.

Zdaniem Ministra potrzebne jest zwiększenie krajowego pogłowia świń i należy przygotować dobry program odbudowy trzody. Przypominamy, że Wielkopolska Izba Rolnicza od lat zwraca uwagę na konieczność odbudowy pogłowia, a program musi mieć charakter kompleksowy, odpowiadający na wszystkie wyzwania tej branży. Minister w swoim wystąpieniu odniósł się także do umowy handlowej UE–Mercosur, którą uznał za poważne zagrożenie dla europejskiego, a w szczególności polskiego rolnictwa. Zwrócił uwagę, że liberalizacja handlu z państwami Ameryki Południowej mogłaby doprowadzić do napływu dużych ilości tańszej żywności, produkowanej w warunkach znacznie mniej restrykcyjnych niż w Unii Europejskiej. Nie ma zgody na napływ żywności niezgodnej z normami Unii Europejskiej. Minister podniósł również kwestię umowy handlowej z Ukrainą, wskazując, że to właśnie Polska, jako kraj przygraniczny, w największym stopniu odczuwa skutki napływu produktów rolnych z tego kierunku. Podkreślił, że wymaga to szczególnej uwagi i działań osłonowych, aby chronić interesy polskich rolników. Minister przypomniał zgromadzonym rolnikom, że na posiedzeniu Rady Ministrów 26 listopada 2024 r. przyjęto uchwałę w sprawie negocjacji umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a Wspólnym Rynkiem Południa (Mercosur). Stanowisko Rządu jest jasne - Polska jest przeciwna zapisom umowy z krajami Mercosur.

Minister dodał, że liczy na działania Prezydenta, aby zbudować mniejszość blokująca. Stefan Krajewski poinformował uczestników spotkania o podpisaniu porozumienia dotyczącego warunków eksportu polskiego mięsa drobiowego. Zgodnie z dokumentem wprowadzona zostanie zasada regionalizacji, która sprawi, że w przypadku pojawienia się ogniska choroby – takiej jak grypa ptaków (HPAI) czy rzekomy pomór drobiu (ND) – ewentualne ograniczenia handlowe obejmą jedynie wyznaczony obszar, a nie cały kraj. Minister odniósł się także do projektu ustawy o aktywnym rolniku. Nowe przepisy mają precyzyjnie określić, kto rzeczywiście prowadzi działalność rolniczą, a kto jedynie formalnie pobiera dopłaty. To istotny krok w kierunku bardziej sprawiedliwego podziału środków unijnych i krajowych. Minister Krajewski podkreślił, że głównym celem ustawy jest wsparcie gospodarstw faktycznie produkujących żywność, a nie tych, które korzystają z dopłat bez realnej aktywności rolniczej. Minister zwrócił uwagę, że równolegle prowadzone są prace nad uporządkowaniem zasad dotyczących dzierżawy gruntów rolnych. Dodał, że celem jest wprowadzenie obowiązku zawierania umów w formie pisemnej, opatrzonych datą pewną. Takie rozwiązanie zwiększy bezpieczeństwo i przejrzystość obrotu ziemią. Rolnik, który decyduje się na inwestycje w dzierżawione grunty, musi mieć gwarancję, że nie utraci ich nagle i bez możliwości obrony swoich praw – podkreślił minister, dodając, że stabilne warunki gospodarowania to fundament rozwoju polskiego rolnictwa.

Leszek Szymański - Zastępca Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa podczas swojego wystąpienia zwrócił uwagę, że agencja systematycznie uruchamia nabory na kolejne środki finansowe wspierające rolników. Już 1 października rozpocznie się nabór w ramach interwencji „Rozwój małych gospodarstw” (potrwa do 28 listopada)  skierowanej do rolników chcących zwiększyć konkurencyjność i stabilność swoich gospodarstw.

Szymański poinformował również, że agencja przygotowuje się do wypłaty zaliczek na dopłaty bezpośrednie za 2025 r. Proces ten rozpocznie się 16 października 2025 r., czyli w najwcześniejszym możliwym terminie przewidzianym przez przepisy Unii Europejskiej dotyczące płatności bezpośrednich. Zgodnie z przyjętymi zasadami, maksymalny poziom zaliczek dla płatności bezpośrednich i przejściowego wsparcia krajowego wyniesie 70%, natomiast w przypadku płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, ekologicznych, ONW, a także premii związanych z zalesieniami, zadrzewieniami czy systemami rolno-leśnymi – nawet 85%. Zdaniem wiceszefa ARiMR, tak wysoki poziom zaliczek wypłacanych już od 16 października, będzie istotnym wsparciem dla rolników. Przyczyni się bowiem do poprawy płynności finansowej gospodarstw rolnych, szczególnie w okresie wzmożonych wydatków jesiennych, kiedy rolnicy przygotowują się do nowego sezonu produkcyjnego.

Krzysztof Grabowski, Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego, podkreślił, że urząd  marszałkowski od lat konsekwentnie wspiera rozwój obszarów wiejskich w regionie. Podczas spotkań z lokalnymi społecznościami zaznaczał, że województwo wielkopolskie konsekwentnie stawia na zrównoważony rozwój terenów wiejskich, dbając zarówno o rozwój infrastruktury, jak i wsparcie dla rolnictwa oraz lokalnych inicjatyw gospodarczych. Wicemarszałek podkreślił, że urząd cały czas aktywnie stara się pozyskiwać środki finansowe na działania wspierające rolników i mieszkańców wsi, aby zwiększać atrakcyjność i konkurencyjność obszarów wiejskich w Wielkopolsce.

Jarosław Maciejewski - Wicewojewoda Wielkopolski, w swoim wystąpieniu wyraził wdzięczność Wielkopolskiej Izbie Rolniczej z Prezesem Mieczysławem Łuczakiem na czele za konsekwentne działania podejmowane w trosce o interesy wielkopolskich rolników. Podkreślił, że Izba od lat stanowi ważne ogniwo łączące administrację z rolnikami, będąc głosem środowiska wiejskiego i realnie wpływając na kształtowanie polityki rolnej w regionie. Maciejewski zaznaczył również, że dotychczasowa współpraca pomiędzy samorządem rolniczym, a administracją rządową w województwie układa się bardzo dobrze, co pozwala skuteczniej odpowiadać na wyzwania, przed jakimi stoją gospodarstwa rolne w Wielkopolsce.

Wojewoda wyraził swoje zadowolenie z jednego z kluczowych działań Izby, jakim są Wielkopolskie Fora Rolnicze. Podkreślił, że inicjatywa ta stanowi doskonałą platformę do wymiany doświadczeń, prezentacji dobrych praktyk oraz dyskusji na temat bieżących wyzwań i potrzeb rolników w regionie. Jarosław Maciejewski zaapelował do zgromadzonych rolników, aby nie postrzegali urzędów jako instytucji utrudniających ich działalność. Podkreślił, że pracownicy tych jednostek są po to, aby wspierać rolników, udzielać fachowych porad i pomagać w sprawnym korzystaniu z dostępnych programów wsparcia. Zaznaczył, że współpraca i otwarty dialog między rolnikami, a administracją są kluczowe dla rozwoju gospodarstw i poprawy efektywności działań podejmowanych w sektorze rolnym.

Dominika Kmet - Wielkopolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii przekazała, że w większości obszaru Wielkopolski zostaje zdjęta czerwona strefa zagrożenia ASF.

Podkreśliła, że decyzja ta jest wynikiem poprawy sytuacji epidemiologicznej i regularnych kontroli prowadzonych w regionie. Dodała, że chociaż znacząca część województwa wychodzi ze strefy podwyższonego ryzyka, rolnicy nadal muszą zachowywać podstawowe środki bioasekuracji, aby zapobiegać ponownemu pojawieniu się wirusa i chronić swoje gospodarstwa.

Daniel Kalemba - Dyrektor Oddziału Terenowego KOWR w Poznaniu zwrócił się do rolników obecnych na sali podkreślając, że w każdej nurtującej ich sprawie mogą liczyć na jego wsparcie i otwartą rozmowę. Jak zaznaczył jego celem jest realna pomoc gospodarstwom, ponieważ to właśnie ich rozwój i stabilność są dla niego priorytetem. Odniósł się również do ostatniej decyzji Ministra, zgodnie z którą ziemia powraca do Zasobu Skarbu Państwa.

Wyjaśnił, że decyzje dotyczące jej rozdysponowania będą podejmowane na poziomie regionalnym, w zależności od potrzeb występujących w danym obszarze. Podkreślił przy tym, że wykonywana praca powinna być zgodna z wartościami i spójna z własnymi przekonaniami, a jemu szczególnie zależy na tym, aby polskie gospodarstwa rodzinne mogły się rozwijać i konkurować na rynku. Dyrektor odpowiadał również na pytania rolników, m.in. w sprawie OPR oraz kwestii gruntów zamiennych przeznaczonych pod inwestycję CPK, starając się rozwiać wątpliwości i wyjaśnić procedury związane z tymi zagadnieniami.

Agnieszka Sip - Zastępca Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa w swoim wystąpieniu odniosła się do kwestii ewidencji elektronicznej roślin. Zaznaczyła, że obecnie w tym zakresie brak jest obowiązujących przepisów krajowych, ponieważ Prezydent zawetował ustawę. Podkreśliła, że sytuacja ta powoduje stan niepewności prawnej zarówno dla administracji, jak i dla samych rolników, którzy oczekują jasnych i czytelnych wytycznych.

Agnieszka Sip odniosła się także do ostatnich działań w sprawie ewidencji elektronicznej roślin, przytaczając słowa ministra, który poinformował, że na wniosek Polski Komisja Europejska przygotowała propozycję zmiany przepisów. Chodzi o przesunięcie terminu wejścia w życie obowiązku prowadzenia elektronicznej ewidencji zabiegów o rok. Jak podkreśliła, na ten moment nie mamy jeszcze oficjalnego stanowiska KE ani pewności, czy propozycja Polski zostanie uwzględniona. W tym miejscu głos zabrał Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej -  Mieczysław Łuczak, który podkreślił, że WIR opowiada się za wprowadzeniem zasady dobrowolności – rolnik powinien mieć możliwość wyboru, czy prowadzić ewidencję w formie papierowej, czy elektronicznej. Zdaniem Prezesa, takie rozwiązanie pozwoli dostosować system do rzeczywistych możliwości gospodarstw i uniknąć dodatkowego obciążenia administracyjnego. Wskazał również, że elastyczne podejście zwiększy akceptację wśród rolników i umożliwi sprawniejsze wdrożenie ewentualnych zmian w przyszłości.

Podczas spotkania głos zabrał również Józef Waligóra - Honorowy Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej. Podziękował on zarówno Izbie, jak i Krajowej Radzie Izb Rolniczych za podejmowane inicjatywy, podkreślając, że ich konsekwentna aktywność i zaangażowanie w kluczowe sprawy polskiego rolnictwa mają ogromne znaczenie dla całego środowiska rolniczego. Honorowy Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej wyraził głębokie zaniepokojenie w związku z umową handlową między Unią Europejską, a Mercosur. Zwrócił uwagę, że jej wdrożenie może negatywnie wpłynąć zarówno na sytuację polskich rolników, jak i na całą gospodarkę kraju. Niestety, jak podkreślił, problem ten nie dociera w pełni do osób podejmujących decyzje na szczeblu unijnym.

Według jego oceny, obecnie nie istnieje jasno określony plan UE dotyczący funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej po wprowadzeniu postanowień umowy Mercosur, co stwarza ryzyko nieprzewidywalnych konsekwencji dla polskiego sektora rolnego. Józef Waligóra zwrócił również uwagę na rażącą niespójność w podejściu do unijnego rolnictwa. Podkreślił, że od rolników w Europie wymaga się przestrzegania wysokich standardów w zakresie dobrostanu zwierząt, stosowania zrównoważonych praktyk agrotechnicznych oraz ograniczania użycia środków ochrony roślin. Jednocześnie dopuszcza się na rynek europejski produkty spoza Unii, które tych restrykcyjnych norm w ogóle nie spełniają. W jego ocenie prowadzi to do nierównej konkurencji i poważnie zagraża stabilności rodzimego rolnictwa.

Z kolei Gustaw Jędrejek -  Prezes Lubelskiej Izby Rolniczej podkreślił, że podstawowym warunkiem rozwoju rolnictwa jest stabilność – bez niej trudno mówić o jakimkolwiek planowaniu czy inwestowaniu w przyszłość. Zaznaczył, że rolnicy borykają się dziś z ogromną liczbą problemów, które narastają z roku na rok.

W jego ocenie poważne zagrożenie dla rynku stanowią zarówno porozumienia handlowe zawierane z Ukrainą, jak i umowa UE–Mercosur, które mogą zachwiać równowagą konkurencyjną i osłabić pozycję polskich producentów. Dlatego, jak wskazał, konieczne są zdecydowane i konkretne działania ze strony decydentów.

Na zakończenie spotkania Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej - Mieczysław Łuczak podziękował wszystkim gościom za udział i aktywne uczestnictwo. Podkreślił, że dzięki wsparciu Ministra udało się uzyskać obietnicę zorganizowania specjalnego spotkania z przedstawicielem resortu, podczas którego będzie więcej czasu na szczegółowe omówienie spraw rolników oraz udzielenie odpowiedzi na ich pytania. Prezes zaznaczył również, że Wielkopolska Izba Rolnicza na bieżąco monitoruje sytuację w sektorze rolnictwa, analizuje pojawiające się problemy i podejmuje działania mające na celu ich skuteczne rozwiązanie. Dodał, że Izba pozostaje w stałym kontakcie z samorządami lokalnymi i instytucjami rządowymi, aby wspierać rolników w trudnych sytuacjach oraz inicjować przedsięwzięcia, które mogą poprawić funkcjonowanie gospodarstw rolnych.

Opracowanie:

Aleksander Poznański